Το πρώτο βίντεο από την ανασκαφή στην Αμφίπολη

Βίντεο από την ανασκαφή στην Αμφίπολη έδωσε την Τρίτη στη δημοσιότητα το υπουργείο Πολιτισμού. Πρόκειται για υλικό αμοντάριστο, με φυσικούς ήχους, αφαιρώντας τις πολλές ώρες της ενδιάμεσης ανασκαφικής διαδικασίας. Δεν υπάρχει πέρασμα για τέταρτο θάλαμο, υστερότερη σε σχέση με το μνημείο η κατασκευή των τοίχων σφράγισης. Βρέθηκαν νέα τμήματα των Σφιγγών.

Επίσης, το υπουργείο Πολιτισμού δημοσιοποιεί σήμερα τρεις φωτογραφίες και δύο σχέδια από τα φτερά των Σφιγγών επισημαίνοντας πως τα ευρεθέντα τμήματα επιτρέπουν την πλήρη αποκατάστασή τους.

Το σχετικό σχέδιο έχει εκπονηθεί από τον αρχιτέκτονα του υπουργείου Πολιτισμού Μ.Λεφαντζή και παρουσιάζεται για πρώτη φορά. Στην προγραμματισμένη ενημέρωση σήμερα, Τρίτη, οι αρχαιολόγοι αποσαφήνισαν πως δεν φαίνεται να υπάρχει πέρασμα για τέταρτο θάλαμο. Η λαθεμένη εντύπωση είχε δοθεί, καθώς στο συγκεκριμένο σημείο έχει αφαιρεθεί μαρμάρινος ορθοστάτης.

Βέβαια, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο το ευτελές δάπεδο στον τρίτο θάλαμο να αποτελεί έναν οριζόντιο τοίχο σφράγισης. Πρόσθεσε ότι το ενδεχόμενο αυτό είναι μια υπόθεση εργασίας που δεν μπορεί να αποκλειστεί ούτε να επιβεβαιωθεί με τα σημερινά δεδομένα.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, κατά τη συνέχιση των εργασιών στον τρίτο θάλαμο, κάτω από τους πωρόλιθους του δαπέδου βρέθηκαν τμήματα από τα φτερά των Σφιγγών, ένα μέρος από τον λαιμό της δεύτερης Σφίγγας -ίδιας ποιότητας μαρμάρου και εφάμιλλης γλυπτικής αξίας- καθώς και τμήματα από το μοναδικό ψηφιδωτό με την εικόνα της αρπαγής της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, που καλύπτει το δάπεδο του δεύτερου θαλάμου-τρίτου χώρου, πίσω από τις Καρυάτιδες. Η διεπιστημονική ανασκαφική ομάδα δίνει σήμερα και μια πρώτη απάντηση στο ερώτημα αν η κατάχωση των χώρων με άμμο και οι τοίχοι σφράγισης έγιναν στον ίδιο χρόνο με την κατασκευή του ταφικού συγκροτήματος. Από τα ώς τώρα στοιχεία η απάντηση που έχουν οι επιστήμονες είναι ότι πρώτα κατασκευάστηκε το ταφικό μνημείο και στην συνέχεια ακολούθησε η κατάχωση και οι τοίχοι σφράγισης.

Ισχυρές ενδείξεις τυμβωρυχίας

Μιλώντας σε δημοσιογράφους, η Λίνα Μενδώνη σημείωσε ότι ο τάφος έχει δεχθεί σαφέστατα ανθρώπινη παρέμβαση κι ότι υπάρχουν ισχυρότατες ενδείξεις δράσης τυμβωρύχων.

Σχετικά με τον ένοικο του τάφου επανέλαβε πως το ερώτημα αυτό δεν μπορεί να απαντηθεί ώς την ολοκλήρωση της ανασκαφής, «και πολύ πιθανόν πριν να ολοκληρωθεί και η μελέτη του μνημείου, η οποία μπορεί να κρατήσει κάποια χρόνια». Όμως, πρόσθεσε, τα ώς τώρα ευρήματα έχουν ήδη ικανοποιήσει τις προσδοκίες εξαιτίας της μοναδικότητάς τους. «Είναι ένα μοναδικό εύρημα για την επιστήμη της Ιστορίας και της Αρχαιολογίας, το οποίο θα απασχολήσει για πολλά χρόνια τους ειδικούς επιστήμονες» ανέφερε.

Είπε, ακόμη, πως το 2013, όταν αποκαλύφθηκε το μαρμάρινο μέρος του περιβόλου, φωτογραφίες του οποίου έδωσε στη δημοσιότητα η ανασκαφέας, εντοπίστηκαν τεκτονικά σύμβολα, δηλαδή σημάδια των μαστόρων της εποχής. «Πρόκειται για μεμονωμένα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου, τα οποία συνηγορούν στη χρονολόγηση του μνημείου» είπε.

Πηγή: in.gr
Δημοσίευση: 28/10/2014.

«Το καλειδοσκόπιο της Αμφίπολης»

[...] «Η Αμφίπολη δεν προσφέρεται για αντιπαραθέσεις αρχαιολόγων», «Ούτε οι σεισμολόγοι κάνουν έτσι» κ.ά.

Εκφράσεις σαν αυτές, με διάφορες παραλλαγές, εκστομίζονται ως αυτονόητες υποχρεώσεις των επιστημόνων συχνά από θεσμικά χείλη, όπως του Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, αλλά επίσης και από πολίτες που (αυτο)τοποθετούνται στις δήθεν αυτονόητες αξίες του φιλελευθερισμού και κυριεύονται από την ιδεοληψία μιας χώρας που οφείλει να γίνει κανονική.

Η σκέψη αυτή, που σχεδόν επιβάλλει μια ευρύτατη σιγή των επιστημόνων ή επιτάσσει την ολική παραδοχή των ανακοινωθέντων από τους έχοντες θεσμικά την ευθύνη της ανασκαφής, ενώ εμφανίζεται να εξανίσταται κατά των δημοσιολογούντων και αντιμαχομένων την επικεφαλής της ανασκαφής στο όνομα κάποιας ευρωπαϊκής ή διεθνούς πρακτικής, στην πραγματικότητα αναπολεί τις εποχές του άγριου επιστημονισμού και της κυριαρχίας της αυθεντίας.

Τις εποχές της πλήρους εμπιστοσύνης στους ειδήμονες, οι οποίες όμως έχουν παρέλθει οριστικά από τη στιγμή που η τεχνολογική ανάπτυξη διέσπειρε τους κινδύνους σε ολόκληρο το κοινωνικό σώμα, ο εκδημοκρατισμός της εκπαίδευσης θόλωσε το όριο της γνώμης και της γνώσης, η μαζική δημοκρατία και ο ατομικισμός οδηγησαν τα μεσαία στρώματα στο στρόβιλο της ανασφάλειας. Μπορεί τα πρωτεία της γνώσης που παράγεται στην Αμφίπολη να ανήκουν δικαιωματικά στην επικεφαλής της αρχαιολογικής αποστολής, όμως η πρωτοφανής ιδιαιτερότητα της συγκεκριμένης ανασκαφής και η εκτεταμένη δημοσιότητα που καλλιεργείται από την κυβέρνηση οδηγούν σχεδόν αντικειμενικά στη στέρηση του μονοπωλίου της ανασκαφής.

Η στρατηγική του ΥΠΠΟΑ να χρησιμοποιεί το σχήμα της ομιλίας του ίδιου του τάφου («θα μιλήσει ο τάφος»), πέραν της σπηλαιολογικής πλατωνικής καθήλωσης και μεταφυσικής, είναι και μια μετάφραση ανασκαφικών κανόνων και πρακτικών που θέλουν τα δικαιώματα της ανασκαφής και των ευρημάτων να ανήκουν αποκλειστικά στον επικεφαλής της ανασκαφής (κυρίως το δικαίωμα πρόσβασης και δημοσίευσης)
Ωστόσο, το υπουργείο είναι αυτό που εξέθεσε την Αμφίπολη στη δημοκρατική κοινή θέα και αποφάσισε –ορθώς κατά τη γνώμη μου, αν και όχι ανιδιοτελώς– να εντάξει την ανασκαφή στο πλαίσιο της εκδημοκρατισμένης γνώσης και τους αφηγητικούς τύπους του National Geographic.

Βέβαια, εγκαινιάζοντας αυτή την πρακτική, θα όφειλε να επινοήσει ένα πιο δημοκρατικό πρωτόκολλο. Κοινώς να ανοίξει την ανασκαφή και στα έτερα επιστημονικά βλέμματα, στην αντίθετη άποψη. Η κοινωνιολογία των επιστημών και της τεχνολογίας θα είχε πολλά να πει για έναν χειρισμό που ανοίγεται στη δημοσιότητα με όρους αυτοακυρωτικούς της.

Ας σκεφτούμε έναν τέτοιο επιστημονικό χειρισμό σε ένα δυστύχημα τύπου Φουκουσίμα. Θα έπρεπε να αρκεστούμε στα δελτία τύπου, στην επάρκεια του επικεφαλής και να αποκλείσουμε ειδικούς που θα είχαν εκφράσει επιφυλάξεις. Εξάλλου, και για να προχωρήσουμε την αναλογία με τις επιστήμες του κινδύνου, σε αντίθεση με όσα διατρανώνει ο κοινός λόγος, η διαμάχη μεταξύ σεισμολόγων που ξεκίνησε τη δεκαετία του ’80 και επεκτάθηκε και τις δύο επόμενες δεκαετίες δεν είναι δείγμα λαϊκισμού ή αρχαϊκότητας. Όχι μόνο αντιστοιχεί στο αίτημα μιας σύγχρονης δημοκρατίας, όπου οι πολίτες οικειοποιούνται και μετέρχονται (ατελώς πάντα) μιας επιστημονικής συζήτησης, αλλά αφορά και την ιστορία μιας επιστημονικής κοινότητας που βελτιώνει μέσα από την αντιμαχία τα εργαλεία της και την αποτελεσματικότητά της.

Με άλλα λόγια, ο τάφος είναι δημοκρατικά “κοντροβέρσιαλ” και θα είναι για πάντα – ακόμα και αν συμφωνήσουν όλοι οι αρχαιολόγοι της Ελλάδας και του πλανήτη. Ως οφείλει, άλλωστε, να είναι στην εποχή που για κάθε πραγματογνωμοσύνη γεννιέται το αίτημα της αντιπραγματογνωμοσύνης.[...]


Απόσπασμα από το κείμενο του Παναγή Παναγιωτόπουλου «Το καλειδοσκόπιο της Αμφίπολης», που δημοσιεύεται στο νέο τεύχος του Books' Journal, τχ. 48, Οκτώβριος 2014.
Πηγή: the books' journal

Η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ για τον τάφο της Αμφίπολης

Σε μικρό μελέτημά της που μόλις κυκλοφόρησε μοιράζεται με τους αναγνώστες εικασίες για το μνημείο.

Μια έκπληξη μας επιφύλαξε η διαπρεπής βυζαντινολόγος Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ με το νέο βιβλίο της, ένα ολιγοσέλιδο τομίδιο με τον τίτλο Εικασίες, Βεργίνα-Αμφίπολη (εκδόσεις Ερμής, Αθήνα 2014, σελ. 56, τιμή 4,99 ευρώ), το οποίο απομακρύνεται από τα γνωστά επιστημονικά ενδιαφέροντά της και ασχολείται με τον τάφο της Βεργίνας και τον πρόσφατα ανακαλυφθέντα τάφο της Αμφίπολης.

Όπως εξηγεί στην εισαγωγή του σύντομου μελετήματος, την απασχολούσε από καιρό «η παρουσία της ελεφαντοστέινης κεφαλής του Μεγάλου Αλεξάνδρου στον τάφο του πατέρα του, Φιλίππου», η παρουσία ομοιώματος βασιλεύοντος βασιλέως σε τάφο ανάμεσα σε νεκρούς. Αυτό το παράδοξο έδωσε αφορμή για διαβάσματα, σκέψεις και εικασίες, τις οποίες μοιράστηκε με την αδελφική της φίλη Λένα Σαββίδη, η οποία την ενθάρρυνε να τις δημοσιεύσει.

«Δεν είναι συνηθισμένο σοβαροί επιστήμονες, όπως μερικοί θεωρούν την αφεντιά μου, για τα βυζαντινά πράγματα, να μπαίνουν στα χωράφια συναδέλφων τους άλλης ειδικότητας» ομολογεί η γνωστή βυζαντινολόγος. «Το τολμώ εδώ, έχοντας επίγνωση του παράδοξου του διαβήματός μου, μόνο και μόνο για να παρουσιάσω ένα πρόβλημα που με απασχολεί από καιρό».

Τι εμποδίζει να δεχτούμε ότι στον τάφο του πατέρα του, Φιλίππου, μεταφέρθηκαν - μετά την, πρόσκαιρη ίσως, ταφή του στην Αίγυπτο, τα οστά του Αλέξανδρου;» αναρωτιέται για τον τάφο της Βεργίνας η συγγραφέας, τα οποία, στην εποχή σύγχυσης και δολοπλοκιών που ακολούθησε τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου υποθέτει ότι φυγαδεύτηκαν από την Αίγυπτο και τάφηκαν σε μια σχεδόν ιδιωτική τελετή ταφής στον οικογενειακό τάφο του Φιλίππου Β΄, που κοσμήθηκε στη συνέχεια με τη ζωφόρο που παριστάνει τον Αλέξανδρο.

«Στον Κάσσανδρο ανήκει ο τάφος της Αμφίπολης»

Σε ποιον όμως ανήκει ο τάφος της Αμφίπολης; Η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ αναζητεί τον «ένοικο» του ταφικού μνημείου στο περιβάλλον του Κασσάνδρου (358 ή 350-297 π.Χ.), επιγόνου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, στρατηγού, προσώπου που είχε ισχύ και ρόλο κεντρικό στον πόλεμο των διαδόχων του Αλεξάνδρου για την εξουσία, που αποδεικνύεται και από την ίδρυση πόλης στην οποία έδωσε το όνομα της συζύγου του και ετεροθαλούς αδελφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου Θεσσαλονίκης.

«Πιστεύω ότι με το μνημείο της Αμφίπολης πρέπει να σχετίζονται επιφανείς, που είχαν δεσμούς λόγω καταγωγής ή λόγω δράσης με αυτή την πόλη. Πιθανότατα (να πω ασφαλώς;) ο ίδιος ο Κάσσανδρος και η γυναίκα του Θεσσαλονίκη» εκτιμά η γνωστή βυζαντινολόγος, η οποία υποστηρίζει ότι «η μεγαλοπρέπεια του μνημείου συνάδει με το χαρακτήρα του Κασσάνδρου, ο οποίος διακρινόταν για την ευρυμάθειά του αλλά και για την εχθρότητά του απέναντι στον Μεγάλο Αλέξανδρο».

«Όσο για τους δολοφονηθέντες από τον Κάσσανδρο στην Αμφίπολη, Ρωξάνη και τον τότε δωδεκαετή Αλέξανδρο Δ΄, γιο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αλλά και την Ολυμπιάδα, που δολοφονήθηκε στην Πύδνα, αν ο Κάσσανδρος ήθελε να τηρήσει τα προσχήματα -κυρίως απέναντι στους υπόλοιπους διαδόχους αλλά και απέναντι στο νομοταγές στη δυναστεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου στράτευμα-, θα πρέπει να τους έθαψε, ως βασιλείς που ήταν, στους βασιλικούς τάφους των Αιγών (στη Βεργίνα)».

Σχετικά με τις «εξαίρετες Καρυάτιδες, τις Σφίγγες και όποια άλλα ευρήματα ανάλογης ποιότητας έρθουν στο φως χάρη στην ανασκαφή της Αμφίπολης», η ίδια εικάζει ότι «μπορεί το εργαστήρι και τα υλικά να είναι μακεδονικά αλλά τo "χειρ εποίησεν" να είναι από καλλιτέχνες Αθηναίους προσκληθέντες από τον Κάσσανδρο ή απλώς φυγάδες από την πόλη τους, που είχε χάσει τότε πια τον πλούτο, την αίγλη, το δόξα και τη λάμψη της».

«Να ονομάσω, λοιπόν, Κασσάνδρειον το μνημείο της Αμφίπολης;» καταλήγει η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, η οποία παρακαλεί τους ειδικούς, που έχουν τον τελευταίο λόγο, να μην ξεχάσουν την εν Αμφιπόλει δράση του Κασσάνδρου αλλά ούτε και τη γυναίκα του Θεσσαλονίκη, αν βρεθούν γυναικεία οστά και κτερίσματα στην Αμφίπολη.

Πηγή: tovima.gr
Δημοσίευση: 24/10/2014.

Γιατί βρέθηκε το κεφάλι της Σφίγγας στον τέταρτο θάλαμο; - Μήπως το πέταξαν τυμβωρύχοι; (νέες εντυπωσιακές φωτογραφίες)

Δεν έχουν τέλος οι εκπλήξεις από τον τάφο της Αμφίπολης καθώς οι αρχαιολόγοι ανακοίνωσαν ότι βρέθηκε το μαρμάρινο κεφάλι μιας από τις Σφίγγες που βρίσκονταν μπροστά στον τάφο. Πρόκειται για ένα σπάνιας ομορφιάς άγαλμα που έχει διασωθεί ανέπαφο. Το ερώτημα είναι βεβαίως πώς βρέθηκε στον τέταρτο θάλαμο όταν οι Σφίγγες είχαν αποκαλυφθεί στην είσοδο.

Ενισχύεται άραγε το σενάριο της σύλησης και της καταστροφής της Σφίγγας από τυμβωρύχους; Μήπως δηλαδή κάποιοι κατέστρεψαν τις Σφίγγες και πέταξαν το κεφάλι αρκετά μέτρα πιο μακριά από την είσοδο; Αν ισχύει το σενάριο αυτό τότε θεωρείται πιθανό να έφτασαν μέχρι τον τέταρτο θάλαμο, δηλαδή σε μεγάλο μέρος του τάφου και άρα δεν υπήρχαν χώματα τα οποία έπεσαν σε μεταγενέστερο χρόνο.

Το μαρμάρινο κεφάλι έχει ύψος 0,60 μ. Ταυτίζεται και αποδίδεται στον κορμό της ανατολικής Σφίγγας, όπου ήταν ένθετο. Στρέφεται προς την είσοδο και φέρει πόλο. Στο κάτω μέρος του λαιμού σώζεται ακέραιη η διατομή της έδρασης στο σημείο ένθεσης στον κορμό της. Έχει κυματιστούς βοστρύχους, που φέρουν ίχνη κόκκινου χρώματος, οι οποίοι πέφτουν στον αριστερό ώμο της, ενώ συγκρατούνται από λεπτή ταινία.

Η ανακοίνωση αναφέρει:

Συνεχίζονται οι ανασκαφικές εργασίες από την ΚΗ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, στον Τύμβο Καστά, Αμφίπολης. Το Σάββατο (18/10) και τη Δευτέρα (20/10) προχώρησε η ανασκαφή σε όλη την επιφάνεια στο εσωτερικό του τέταρτου χώρου (4,5Χ6μ.) και σε βάθος μέχρι 5,20 μ. από την κορυφή της θόλου.

Σήμερα, πραγματοποιήθηκε δοκιμαστική τομή (2Χ2μ.), στην είσοδο του τέταρτου χώρου, και σε βάθος 0,45μ. Μπροστά στην είσοδο, στον χώρο αυτό, αποκαλύφθηκαν δυο τμήματα, από το δυτικό θυρόφυλλο, τα οποία και συνανήκουν (φωτο 1,2). Το πρώτο έχει διαστάσεις 0,89Χ1,49Χ0,15 και το δεύτερο 0,89Χ1,30Χ0,15.

Επίσης, αποκαλύφθηκε το βόρειο τμήμα του μαρμάρινου κατωφλίου, το οποίο έχει συνολικά μήκος 2,15μ. πλάτος 1,6μ. και πάχος 0,25μ. (φωτο 3) Φέρει κυρτές βαθύνσεις, για την ένθεση των μεταλλικών τροχιών που διευκολύνουν την κίνηση των μαρμάρινων θυροφύλλων. Όπως προκύπτει από την συγκεκριμένη τομή, εδώ υπήρχε δάπεδο από πωρόλιθους, που έφεραν λευκό επίχρισμα. Εκατέρωθεν του κατωφλίου εντοπίστηκαν, κατά χώραν, οι πωρόλιθοι του δαπέδου.

Σε βάθος 0,15μ. από την επιφάνεια του κατωφλίου εντοπίστηκε και αποκαλύφθηκε το μαρμάρινο κεφάλι Σφίγγας. (φωτο 5,6,7,8) Είναι ακέραιο με ελάχιστη θραύση στη μύτη. Έχει ύψος 0,60 μ. Το κεφάλι ταυτίζεται και αποδίδεται στον κορμό της ανατολικής Σφίγγας, όπου ήταν ένθετο. Στρέφεται προς την είσοδο και φέρει πόλο. Στο κάτω μέρος του λαιμού σώζεται ακέραιη η διατομή της έδρασης στο σημείο ένθεσης στον κορμό της. Έχει κυματιστούς βοστρύχους, που φέρουν ίχνη κόκκινου χρώματος, οι οποίοι πέφτουν στον αριστερό ώμο της, ενώ συγκρατούνται από λεπτή ταινία. Πρόκειται για γλυπτό εξαιρετικής τέχνης. Βρέθηκαν, επίσης, θραύσματα από τα φτερά των Σφιγγών.

Τις επόμενες ημέρες έχει προγραμματιστεί η αφαίρεση πεσμένων πωρόλιθων από το εσωτερικό του τρίτου χώρου καθώς και των τμημάτων της θύρας τα οποία περιγράψαμε. Συγχρόνως, θα ενισχυθούν οι υποστυλώσεις προκειμένου να συνεχιστεί η ανασκαφική έρευνα στην υπόλοιπη έκταση του τρίτου χώρου.

Πηγή: ΗΜΕΡΗΣΙΑ.gr
Δημοσίευση: 21/10/2014.

Δ. Σαββόπουλος για Αμφίπολη: Συγκίνηση χωρίς όμως αυταπάτες

Ο Διονύσης Σαββόπουλος μιλά για την Αμφίπολη. Τι λέει σε συνέντευξη του στο TheTOC.gr που θα δημοσιευθεί τις επόμενες μέρες. Οι προσδοκίες, το έθνος και οι ευθύνες.

Συγκινημένος δηλώνει ο Διονύσης Σαββόπουλος για την ανασκαφή στην Αμφίπολη.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση στο πλαίσιο συνέντευξης που παραχωρεί στο TheTOC.gr και η οποία θα δημοσιευθεί τις επόμενες ημέρες, ο κ. Σαββόπουλος παραδέχεται ότι δεν ντρέπεται να ομολογήσει τη συγκίνηση του -παρά τις «σαχλαμάρες», όπως λέει- που ακούστηκαν για εθνικισμούς, ξεκαθαρίζει ωστόσο ότι, «Το έθνος δεν μπορεί να σωθεί από τέτοια πράγματα, πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του...»

Η συγκίνηση

«Κατ' αρχήν εμένα με συγκινεί. Δεν ντρέπομαι να το ομολογήσω, γιατί ακούστηκε κάτι για «εθνικισμούς», κάποιες σαχλαμάρες ότι είναι εθνικισμός και δεν ξέρω τί... Μα δεν μπορεί να μην συγκινηθείς...

Τώρα, αυτό που πάει η κάμερα πάνω από το κεφάλι τους, καταλαβαίνω τη δυσκολία για τον αρχαιολόγο... Αλλά και τί να κάνουμε; Εάν το κάνανε στα «μουλωχτά» θα λέγανε ότι, τα πουλάνε, ότι, τα στέλνουν στη Μέρκελ κλπ... Εδώ λένε ότι μας ψεκάζουν... Φανταστείτε τί θα έλεγε η κοινή γνώμη εάν ήταν κρυφές οι έρευνες και δεν ανακοίνωναν τίποτα.

Οι προσδοκίες και οι ευθύνες

«Δεν ξέρω να πω, αλλά φαίνεται ότι είναι κάποιος βασιλιάς, ο Κάσσανδρος -δεν ξέρω ποιός μπορεί να είναι...» απαντά ο κ. Σαββόπουλος σε σχέση με την ταυτότητα του «ενοίκου».

Θα φέρει ανάταση στο έθνος; ρωτά το TheTOC.gr τον Διονύση Σαββόπουλο, όταν αποκαλυφθεί η ταυτότητα του νεκρού; Κι εκείνος απαντά: «Το έθνος δεν μπορεί να σωθεί από τέτοια πράγματα -μολονότι έχουμε πει ότι βοηθάνε οι νεκροί. Το έθνος πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του, να παραμερίσει τις αυταπάτες του, να γίνει δημιουργικό, να αποκτήσει κοινό νου. Το ένα δεν πρέπει να αναιρεί το άλλο, αυτό θέλω να πω...»

Πηγή: thetoc.gr
Δημοσίευση: 20/10/2014.

Αμφίπολη: Ποιος είναι ο εχθρός;

Διαφαίνεται ο κίνδυνος μιας αγοραίας δημόσιας αρχαιολογίας

Ματούλα Σκαλτσά

Με ανάμεικτα αισθήματα, μετά τα τόσα που έχουν γραφτεί, ειπωθεί και συνεχίζουν να γράφονται και λέγονται σχετικά με τις ανασκαφές στην Αμφίπολη, θα επιχειρήσω μια επισήμανση, που ίσως και τελικά να περιττεύει μέσα στο πλήθος της καθημερινής ενημέρωσης που έχει τη μορφή πολεμικών ανακοινωθέντων. Ποιος είναι όμως ο εχθρός;

Πέρα από τις μεγαλόστομες και συγγνωστές εντέλει εκφράσεις των πολιτικών, των κάθε λογής εκπροσώπων και επιτόπου ανταποκριτών, αλλά και έξω από μετρημένες στα δάχτυλα κριτικές ερμηνείες του φαινομένου εθνικής ανάτασης, έχει ενδιαφέρον ότι όλες οι δημόσιες αντεγκλήσεις αφορούν χρονολογικούς προσδιορισμούς. Και βέβαια έχουν τη σημασία τους, όμως αυτή η σημασία, ακόμη και όταν έχει ζητούμενο τον εντοπισμό προσώπων, αυτά και πάλι αναζητιούνται μεταξύ των σπουδαίων και επώνυμων: Νέαρχος, Ηφαιστίωνας, ο ίδιος ο Αλέξανδρος; Ούτε και αυτό θα ήταν κακό – ένας επώνυμος μπορεί να μας σώσει πολλαπλά, τραβώντας επάνω του όλη την προσοχή, εντόπια και διεθνή. Όμως το τι πράγματι αναζητείται, πέραν των τεθνεώτων επωνύμων, καθόλου δεν διατυπώθηκε μέχρι τώρα, μέσα από αυτό το τόσο μεγάλο πλήθος των δηλώσεων τόσων ζώντων επωνύμων.

Οι δομές πίσω από το υλικό ή συμβολικό συγκείμενο

Και εννοώ ότι δεν αναζητήθηκαν ώς τώρα οι κοινωνίες και οι άνθρωποι, οι οποίοι, κατασκευάζοντας μικρά καθημερινά ή δημιουργώντας αριστουργήματα, χρησιμοποιώντας τα στην καθημερινότητά τους, βιοτική ή τελετουργική, καταναλώνοντας πράγματα ή ανταλλάσσοντας υλικά και συνήθειες, διαμόρφωναν τον ίδιο τους τον εαυτό. Εννοώ ότι δεν αναζητήθηκαν οι δομές μέσα στο υλικό ή συμβολικό συγκείμενο, δηλαδή εννοώ ότι απουσιάζει η αγωνία για την ερμηνεία ενός κόσμου που δημιούργησε αυτά που ανασκάπτονται, απουσιάζει μια επιστημονική αγωνία, η οποία αναζητώντας τους ανθρώπους και τις κοινωνίες πίσω από τα πράγματα, θα ήταν μια βαθύτατα πολιτική και κοινωνική πράξη.

Δίνοντας σημασία αποκλειστικά στα αριστουργήματα της τέχνης και τους θησαυρούς, εξακολουθώντας να δίνουμε προσοχή στις «εξαιρετικής τέχνης λεπτομέρειες», όταν μάλιστα θεωρούμε ότι είναι σε θέση να αποδεικνύουν καταγωγικές γραμμές ικανοτήτων υψηλής αισθητικής ή ακόμη περισσότερο εθνικής καθαρότητας, ξεχνάμε τα ουσιώδη: τους ανθρώπους και τις κοινωνίες, τις διαδικασίες και τους θεσμούς, την ίδια τη ζωή ή μάλλον τις ζωές τους και τις πρακτικές τους, τόσο διαφορετικές και τόσο ίδιες με τις δικές μας. Όσο δυσανάγνωστα και άλλο τόσο δυσπρόσιτα και αν είναι αυτά τα παραπάνω, αξίζουν κάποιες νηφάλιες αρχικές υποθέσεις, πολύ διαφορετικές από τις διαγκωνιζόμενες για στιλ, στάσεις, διακοσμήσεις ή απολήξεις. Κυρίως αξίζουν την προσοχή μας σήμερα.

Χρονολόγηση, αναζήτηση ταυτότητας του υλικού πολιτισμού και κοινωνία

Αυτή είναι η ευθύνη απέναντι στον κόσμο που ωθήθηκε να ενδιαφέρεται και να αγωνιά για την ακριβή χρονική ένταξη των ευρημάτων και για το ονοματεπώνυμο των κατόχων τους. Τα ερωτήματα που θέτουμε και το επίπεδο των αναμενόμενων απαντήσεων αποκαλύπτουν τους θεωρητικούς προβληματισμούς μας και τη σχολή σκέψης στην οποία ανήκουμε. Μπορεί ωστόσο να αποκαλύπτουν και την απουσία θεωρητικού προβληματισμού. Για τις σύγχρονες σχολές σκέψης η χρονολόγηση και η αναζήτηση ταυτότητας του υλικού πολιτισμού αποτελούν εργαλεία για να προσεγγιστούν οι κοινωνίες, οι ζωές των ανθρώπων τους στην ειρήνη και στον πόλεμο, οι πρακτικές τους στον καθημερινό τους βίο και οι τελετουργίες τους στη συμβολική σφαίρα, τα αξιακά τους συστήματα εν γένει, όλα αυτά δηλαδή που εμπεριέχουν εξίσου το εξέχον αλλά και το σύνηθες. Γνωρίζοντας το κοινό και σύνηθες θα εκτιμήσουμε το εξέχον, γνωρίζοντας το μέτρο θα θαυμάσουμε ό,τι το ξεπερνάει.

Η αρχαιολογία στην Ελλάδα ταυτίζεται για τον πολύ κόσμο με αριστουργήματα κυρίως κλασικής εποχής – εξού και σπεύδουμε να διευκρινίσουμε ότι ακόμα και αν τα ανασκαπτόμενα αριστουργήματα είναι της ρωμαϊκής εποχής, αυτά δημιουργήθηκαν από χέρια ελληνικά και όχι από τα μιαρά των κατακτητών. Η δημόσια αρχαιολογία, έχοντας κοινωνικό ρόλο, αλλά και από τη φύση της η μουσειολογία, έχουν υποχρέωση απέναντι στο κοινωνικό σύνολο για την κατεύθυνση προς την οποία θα στρέψουν την προσοχή του. Και η ώς τώρα κατεύθυνση δομείται στο πεδίο του ίδιου προαιώνιου «του μεγάλου, του ωραίου και του αληθινού» καταγωγικού μύθου της Ελλάδας και της φυλετικής καθαρότητας των Ελλήνων με τους σπουδαίους προγόνους.

Η ανάδειξη των αρχαιοτήτων δεν είναι εργαλειακή υπόθεση

Έτσι ας μην εκπλαγούμε όταν μια μέρα θα δούμε και τον Αλέξανδρο να υποστασιοποιείται τρισδιάστατα κατασκευασμένος, τέλειος και τελικός, «ωραίος σαν Έλληνας» με όλο του το σόι να πιστοποιεί την ελληνικότητα της μακεδονικής γης. Με τέτοια τακτική θα δούμε τον Αλέξανδρο, ή τον Νέαρχο, άντε και τις Καρυάτιδες, ως «δολώματα» για την αναπτυξιακή προοπτική της Αμφίπολης, της Μακεδονίας και όλης της χώρας. ‘Όμως η ανάδειξη των αρχαιοτήτων δεν είναι εργαλειακή υπόθεση, χρήση περισσότερο ή λιγότερο επιτυχημένων τρόπων προβολής. Το είδος της ανάδειξης εξαρτάται από το είδος της ερμηνείας που έχει προηγηθεί. Με τη σειρά της η ερμηνεία εξαρτάται από τις μουσειολογικές θεωρητικές θέσεις που θα υιοθετήσουμε και την άποψή μας για την πολιτική δραστικότητά τους στην κοινωνία σήμερα. Όπως επίσης τα περιθώρια της αμφιβολίας για την εικόνα του Αλέξανδρου είναι επιστημονική ηθική και όχι σχεδιαστικό τεχνικό έλλειμμα.

Ενώ, λοιπόν, όλα αυτά θα μπορούσαν, και μπορούν με μικρές διαφορετικές εστιάσεις, που εδράζονται όμως σε απολύτως διαφορετικές θεωρητικές και εντέλει ιδεολογικές προσεγγίσεις, να λειτουργήσουν για την ίδια και αναγκαία, στην παρούσα κρίση, ανάταση του φρονήματος και της οικονομικής ευτυχίας του Έλληνα, διαφαίνεται ο κίνδυνος μιας αγοραίας δημόσιας αρχαιολογίας. Στον αντίποδα, αν γνώμονας ήταν η κριτική και η επερωτώσα σκέψη, που θα ενδιαφερόταν για συλλογικότερα και συνολικότερα διακυβεύματα, το κοινό θα μπορούσε να κατευθυνθεί στη γειωμένη αυτογνωσία. Αυτό όμως έχει μακρύτερο επιδραστικό ορίζοντα και δεν αφορά τους πολιτικούς. Από τους επιστήμονες όμως, αφορά εκείνους που αγνοούν ότι η αρχαιολογική, η ιστορική και η μουσειολογική επιστήμη δομούνται και στο πεδίο της πολιτικής, όταν μάλιστα διεκδικούν ρόλο δημόσιο. Το ελλείπον τελικά μπορεί και να είναι ο εχθρός.

ΧΡΟΝΟΣ 18 (10.2014)

Ψάχνοντας τον τάφο του Μ. Αλεξάνδρου

Πηγή: autopsia [dailymotion]
Δημοσίευση: 19/10/2014.

Η Περσεφόνη της Αμφίπολης σε 3D!

Πηγή: sigmalive
Δημοσίευση: 18/10/2014.

Αποκαλύφθηκε η Περσεφόνη στο ψηφιδωτό της Αμφίπολης

Η αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, παρουσία του ψυχοπομπού Ερμή, είναι η εικόνα που αναπαριστά το ψηφιδωτό μεγέθους 4,5μ. Χ 3μ., το οποίο αποκαλύφθηκε στον τύμβο Καστά της Αμφίπολης, όπως έγινε γνωστό κατά την ενημέρωση την Πέμπτη των δημοσιογράφων στο Μουσείο της Αμφίπολης από στελέχη του υπουργείου Πολιτισμού.

Η γυναικεία νεανική μορφή εντυπωσιάζει με την ομορφιά της: Με κόκκινους ανεμίζοντες βοστρύχους, φοράει λευκό χιτώνα που συγκρατείται με κόκκινη λεπτή ταινία στο ύψους του στήθους. Φέρει δε κόσμημα στον καρπό του αριστερού της χεριού.

Το εντυπωσιακό είναι ότι η παράσταση που βρέθηκε στον τάφο της Αμφίπολης μοιάζει πολύ με την αντίστοιχη αναπαράσταση της αρπαγής της Περσεφόνης που είχε βρεθεί στον τάφο της Βεργίνας.

Αναλυτικά η ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού την Πέμπτη για την πρόοδο των ανασκαφικών εργασιών στην Αμφίπολη:

Συνεχίζεται η ανασκαφική εργασία στον λόφο Καστά, από την ΚΗ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Αφαιρούνται από τον λόφο οι επιχώσεις και τα μπάζα της ανασκαφής Λαζαρίδη. Έχει ήδη ολοκληρωθεί η αφαίρεση στη δυτική πλευρά και συνεχίζονται οι εργασίες πίσω και ανατολικά από τη θόλο.

Σήμερα που αφαιρέθηκαν και τα τελευταία στρώματα χωμάτων από την ανατολική πλευρά του ψηφιδωτού, αποκαλύφθηκε η τρίτη μορφή της παράστασης, πίσω από τον γενειοφόρο άνδρα, ο οποίος -εκτός από το στεφάνι- φοράει και κόκκινο ιμάτιο.

Πρόκειται για γυναικεία νεανική μορφή, με κόκκινους ανεμίζοντες βοστρύχους, η οποία φοράει λευκό χιτώνα που συγκρατείται με κόκκινη λεπτή ταινία στο ύψους του στήθους. Φέρει κόσμημα στον καρπό του αριστερού της χεριού.

Είναι προφανές ότι πρόκειται για την μυθολογική παράσταση της αρπαγής της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, με την παρουσία του θεού Ερμή ως ψυχοπομπού, όπως είθισται σε ανάλογες αναπαραστάσεις.

Είναι εκπληκτική η παράσταση όχι μόνον για τον χρωματικό της πλούτο, αλλά και για την τέλεια εκτέλεση του σχεδίου. Στην παράσταση του ψηφιδωτού παρουσιάζεται και η τρίτη διάσταση, ιδιαίτερα στην απεικόνιση του ψυχοπομπού και της Περσεφόνης. Είναι φανερό ότι η παράσταση παραπέμπει και στην αντίστοιχη της αρπαγής της Περσεφόνης, στον λεγόμενο Τάφο της Περσεφόνης, στο βασιλικό νεκροταφείο των Αιγών. Όμως η παράσταση της αρπαγής της Περσεφόνης, στις Αιγές είναι τοιχογραφία. Εδώ, για πρώτη φορά, απαντάται σε βοτσαλωτό ψηφιδωτό, σε ταφικό μνημείο. Οι διαστάσεις του ψηφιδωτού δαπέδου ήτοι 4,5Χ3.

Με την αποκάλυψη του ψηφιδωτού δαπέδου δόθηκε η δυνατότητα και για την τελική υποστύλωση του επιστυλίου των Καρυατίδων. Φυσικά, έχουν ήδη ξεκινήσει οι εργασίες προστασίας του ψηφιδωτού οι οποίες συνίστανται:

α. Επικάλυψη με φύλλα φελιζόλ

β. Και πάνω από αυτά ξύλινη επένδυση

Σε ύψος 40 εκ. πάνω από την ξύλινη επένδυση θα μπει το δάπεδο πρόσβασης για τον τέταρτο χώρο, το οποίο θα στηριχτεί στην τρίτη σειρά αντιστήριξης.

Με την τομή που έγινε στο κατεστραμμένο τμήμα του ψηφιδωτού διαπιστώθηκαν οι συνθήκες έδρασης του δαπέδου που είναι οι εξής: Κονίαμα 8-10 εκατοστών ως υπόβαση του ψηφιδωτού, πιο κάτω έχουμε στρώση από κροκάλες πάχους 10-12 εκατοστά, οι οποίες εδράζονται στο φυσικό έδαφος, υπό μορφή σκληρής αργιλώδους άμμου.

Στον τέταρτο χώρο ήτοι στον τρίτο θάλαμο, έχει ολοκληρωθεί η υποστύλωση. Δεν προχώρησαν οι ανασκαφικές εργασίες, επειδή η ομάδα ασχολήθηκε με την αποκάλυψη του ψηφιδωτού».



Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ.gr
Δημοσίευση: 16/10/2014.



-----------------------------
Βλ. επίσης:
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
thetoc.gr
enikos.gr
protothema.gr
nerit.gr
newsit.com
National Geographic
Daily Mail
livescience
Discovery
abc.net
BBC
npr
CNN

Αμφίπολη -Δηλώσεις:Λίνας Μενδώνη -Κατερίνας Περιστέρι

Δηλώσεις Λίνας Μενδώνη Γενικής Γραμματέως του Υπουργείου Πολιτισμού και της Αρχαιολόγου Κατερίνας Περιστέρι – Αμφίπολη 16 10 2014- Περιστέρη: Σίγουρα είναι τάφος πολύ σημαντικής προσωπικότητας- Μενδώνη: Το μοναδικό ψηφιδωτό κάνει και το μνημείο μοναδικό

Πηγή: dramini.gr youtube
Δημοσίευση: 16/10/2014.

Μενδώνη: Το ψηφιδωτό της Αμφίπολης έχει κοινά στοιχεία με τον "τάφο της Περσεφόνης"

Πηγή: ΑΝΤ1 [Dailymotion]
Δημοσίευση: 13/10/2014.

Αμφίπολη: Εκπληκτικό ψηφιδωτό: Παράσταση με άρμα σε κίνηση, που σύρεται από δύο λευκά άλογα

Θαυμασμό προκαλούν τα νέα ευρήματα- συνεχίζεται η σταδιακή αφαίρεση μέρους της επίχωσης από τον δεύτερο χώρο-αποκαλύφθηκε το κατώφλι της θύρας που οδηγεί στον τρίτο.

Η κεντρική παράσταση απεικονίζει άρμα σε κίνηση, που σύρεται από δύο λευκά άλογα, το οποίο οδηγεί γενειοφόρος άνδρας, με στεφάνι δάφνης στο κεφάλι, κάτι που αποδεικνύει πως είναι νικητής

Εντυπωσιακών ευρημάτων συνέχεια στην Αμφίπολη! Οι φωτογραφίες του ψηφιδωτού δαπέδου που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στον λόφο Καστά και δόθηκαν στη δημοσιότητα την Κυριακή 12 Οκτωβρίου στο πλαίσιο της τακτικής ενημέρωσης από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού προκαλούν, για μια ακόμη φορά, θαυμασμό. Το δάπεδο αποκαλύφθηκε- στο μεγαλύτερο μέρος του- με την σταδιακή αφαίρεση μέρους της επίχωσης από τον δεύτερο χώρο, πίσω από τις Καρυάτιδες και μέχρι την επιφάνεια του δαπέδου, σε βάθος έξι μέτρων από την θόλο. Κατασκευασμένο από μικρά βότσαλα διαφόρων χρωμάτων, φέρει παράσταση εξαίρετης τέχνης η οποία είναι σύγχρονη του ταφικού συγκροτήματος, χρονολογείται, δηλαδή, στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ αιώνα.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, στα νότια του ψηφιδωτού δαπέδου και ανάμεσα στα βάθρα των Καρυατίδων, αποκαλύφθηκε πώρινο κατώφλι, καλυμένο με λευκό κονίαμα. Στα βόρεια του δαπέδου ήρθε στο φως το μαρμάρινο κατώφλι της θύρας, που οδηγεί στον τρίτο χώρο, διακοσμημένο με ιωνικό κυμάτιο στο κάτω μέρος του. Τέλος, κάτω ακριβώς από το θύρωμα, προς το εσωτερικό του τρίτου χώρου, εντοπίστηκαν δύο ακόμη τμήματα από μαρμάρινα θυρόφυλλα.

Εντύπωση προκαλεί το ψηφιδωτό, στο οποίο απεικονίζεται άρμα σε κίνηση, που σύρεται από δύο λευκά άλογα, το οποίο οδηγεί ο ψυχοπομπός Θεός Ερμής που φορά πέτασο, μανδύα, φτερωτά σανδάλια και κρατά κηρύκειο ενώ απεικονίζεται γενειοφόρος ώριμος άνδρας, με στεφάνι δάφνης στο κεφάλι, που αχαιολόγοι εκτιμούν ότι είναι ο Αδης και το θέμα έχει σχέση με την αρπαγή της Περσεφόνης.

Ψηφιδωτό με το ίδιο θέμα, την αρπαγή της Περσεφόνης, υπάρχει και στις Αιγές

Ολόκληρη η ανακοίνωση το ΥΠΠΟΑ έχει ως εξής:

Προχωρεί η ανασκαφική έρευνα στον λόφο Καστά Αμφίπολης, από την ΚΗ´ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.

Συνεχίζεται η σταδιακή αφαίρεση μέρους της επίχωσης, από τον δεύτερο χώρο, πίσω από τις Καρυάτιδες και μέχρι την επιφάνεια του δαπέδου, σε βάθος 6μ. από την θόλο. Κατά την αφαίρεση της επίχωσης αποκαλύφθηκε το μεγαλύτερο τμήμα ψηφιδωτού δαπέδου, το οποίο καλύπτει όλη την επιφάνεια του χώρου δηλαδή, 4,5μ. πλάτος επί 3 μ. μήκος.

Το ψηφιδωτό είναι κατασκευασμένο από μικρά βότσαλα, λευκού, μαύρου, γκριζωπού, μπλέ, κόκκινου και κίτρινου χρώματος. Την κεντρική παράσταση περιβάλλει διακοσμητικό πλαίσιο, πλάτους 0,60μ.,το οποίο συντίθεται από διπλό μαίανδρο, τετράγωνα και τρέχουσα σπείρα. Το φόντο της παράστασης είναι σε αποχρώσεις γκρί-μπλέ.

Η κεντρική παράσταση απεικονίζει άρμα σε κίνηση, που σύρεται από δύο λευκά άλογα, το οποίο οδηγεί γενειοφόρος ώριμος άνδρας, με στεφάνι δάφνης στο κεφάλι, κάτι που αποδεικνύει πως είναι νικητής. Μπροστά από το άρμα απεικονίζεται ο θεός Ερμής ως ψυχοπομπός, ο οποίος φορά πέτασο, μανδύα, φτερωτά σανδάλια και κρατά κηρύκειο. Η σύνθεση έχει κατεύθυνση από ανατολικά προς τα δυτικά.

Η παράσταση διακρίνεται για την εξαίρετη τέχνη στην απόδοση των λεπτομερειών των χαρακτηριστικών, τόσο των μορφών, όσο και των αλόγων, όπως και για την αρμονία των χρωμάτων. Η σύνθεση είναι σύγχρονη του ταφικού συγκροτήματος και χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ. Το ψηφιδωτό έχει υποστεί φθορά στο κέντρο, σε σχήμα κύκλου, διαμέτρου 0,80μ. Ωστόσο, πολλά μέρη από το φθαρμένο τμήμα έχουν βρεθεί στην αμμώδη επίχωση. Τις επόμενες μέρες θα γίνει προσπάθεια συγκόλλησης και αποκατάστασής του, προκειμένου να συντεθεί, στο μέτρο του δυνατού, η συνολική εικόνα της παράστασης.

Το ψηφιδωτό δάπεδο, ανατολικά και δυτικά, δεν έχει αποκαλυφθεί στο σύνολό του, καθώς η ανασκαφή είναι ακόμη σε εξέλιξη στα τμήματα αυτά. Στα νότια του ψηφιδωτού δαπέδου και ανάμεσα στα βάθρα των Καρυατίδων αποκαλύφθηκε πώρινο κατώφλι, καλυμένο με λευκό κονίαμα. Στα βόρεια του δαπέδου αποκαλύφθηκε το μαρμάρινο κατώφλι της θύρας, που οδηγεί στον τρίτο χώρο, διακοσμημένο με ιωνικό κυμάτιο, στο κάτω μέρος του.

Επίσης, εντοπίστηκαν, ακριβώς κάτω από το θύρωμα, προς το εσωτερικό του τρίτου χώρου, δύο ακόμη τμήματα από τα μαρμάρινα θυρόφυλλα.

Πηγή: tovima.gr
Δημοσίευση: 13/10/2014.

Αμφίπολη: Τι λέει ο αρχαιολόγος για τον στρατηγό του Μεγ. Αλεξάνδρου

Ο Νέαρχος είναι ο στρατηγός που «κρύβεται» στην Αμφίπολη, επιμένει ο καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Μιχάλης Τιβέριος, μετά τις ανακοινώσεις της υπεύθυνης της ανασκαφής στην Αμφίπολη Κατερίνας Περιστέρη ότι ο τάφος στον τύμβο Καστά ανήκει σε στρατηγό.

Οι ανακοινώσεις της αρχαιολόγου περιορίζουν σημαντικά τον κύκλο των... υποψηφίων για το ποιος είναι θαμμένος στο εντυπωσιακό μνημείο. Βέβαια, η λίστα με τους στρατηγούς του Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι τεράστια, καθώς ο στρατός του Μακεδόνα στρατηλάτη περιελάμβανε έναν μεγάλο αριθμό υψηλόβαθμων αξιωματικών και αρκετοί από αυτούς ήταν προσωπικοί και στενοί φίλοι του.

Ομως, σύμφωνα με τον καθηγητή Τιβέριο, επικρατέστερος «ένοικος» του τύμβου είναι ο Νέαρχος. «Με βάση τη λογική, ο συγκεκριμένος στρατηγός είναι πιο πιθανό να βρίσκεται στον τάφο αυτόν, καθώς είναι ο μοναδικός που ήταν Αμφιπολίτης. Είχε γεννηθεί στην Κρήτη, αλλά από μικρή ηλικία είχε πάει με τον πατέρα του στην Αμφίπολη και ήταν πολίτης της. Θεωρώ ως πιο πιθανό το σενάριο να έχει ταφεί ο Νέαρχος στον τύμβο και όχι κάποιος άλλος στρατηγός, καθώς σε αυτή την περίπτωση, με βάση πάντα τη λογική, ο τάφος του θα έπρεπε να είχε κατασκευαστεί στην πρωτεύουσα του μακεδονικού βασιλείου» λέει στη «δημοκρατία» ο καθηγητής.

Η περίπτωση του Νεάρχου είναι ξεχωριστή, καθώς προερχόταν από την Αμφίπολη, η οποία, αν και δεν ήταν η πρωτεύουσα της Μακεδονίας, κατείχε σημαντική θέση στην ιστορία της. Και αυτό γιατί από το φημισμένο λιμάνι της ξεκίνησε ο στόλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου για την εκστρατεία στα πέρατα της Γης.

Το γεγονός αυτό, σύμφωνα με τον καθηγητή, προκρίνει το σενάριο στον τύμβο Καστά να έχει ταφεί ο Νέαρχος, ο οποίος είναι από τους πιο φημισμένους στρατηγούς.

Στο μεταξύ, οι ανασκαφές μέσα στο μνημείο συνεχίζονται με αργά και σταθερά βήματα.

Οι κινήσεις των αρχαιολόγων είναι πολύ προσεκτικές, καθώς αφαιρούν χώμα από τον τρίτο θάλαμο σε μικρές ποσότητες. Κάθε μέρα το ύψος του χώματος κατεβαίνει μόλις 30 εκατοστά σαν να εργάζονται με... κουταλάκι. Και αυτό γιατί γίνονται έρευνες για εντοπισμό αρχαίων αντικειμένων μέσα στο χώμα ή άλλων στοιχείων που θα συνθέσουν το παζλ της ανασκαφής. Στον τρίτο θάλαμο το δάπεδο υπολογίζεται στα 7,5 μέτρα, ενώ αυτή τη στιγμή βρίσκονται στα 3,60 μέτρα.

Πηγή: demokratia.news
Νίκος Πιτσιακίδης
Δημοσίευση:9/10/2014.

Η Αμφίπολη, οι ανασκαφές και η πολιτική εκμετάλλευση

Η αρχαιολόγος Δ. Κουτσούμπα που συγκέντρωσε με τον Δ. Πλάντζο υπογραφές επιστημόνων κατά της λογοκρισίας με αφορμή τις δηλώσεις Παλαγγιά, μιλά στο TheTOC.gr

«Υψώνουμε ένα τείχος και λέμε: οι επιστημονικές απόψεις δεν στοχοποιούνται, δεν λογοκρίνονται» με αφορμή την «αιρετική» διατύπωση της κυρίας ΄Ολγας Παλαγγιά ότι το μνημείο της Αμφίπολης δεν είναι μακεδονικών αλλά ρωμαϊκών χρόνων που βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα.

Στο TheTOC.gr μιλά ο άνθρωπος που είχε την πρωτοβουλία της συγκέντρωσης 140 υπογραφών στην επιστολή διαμαρτυρίας για «σεβασμό της επιστήμης που πάει μπροστά με ερωτήματα κι όχι με βεβαιότητες». Η Δέσποινα Κουτσούμπα καταθέτει επίσης και την προσωπική της άποψη ότι στην περίπτωση του μνημείου της Αμφίπολης υπήρξε λάθος επικοινωνιακή τακτική αλλά και σαφέστατη προσπάθεια της κυβέρνησης να αποπροσανατολίσει από άλλα ζητήματα. Η ίδια μιλά για κυβερνητική διαχείριση του μνημείου «από τη στιγμή που ο πρώτος ο οποίος χρονολόγησε τον τάφο (θυμίζω η κυρία Περιστέρη είχε χρονολογήσει τον περίβολο) ήταν ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς σε συνέντευξή του σε κυριακάτικη εφημερίδα ως μη όφειλε…»

Πίσω από την δήλωση – διαμαρτυρία 140 φοιτητών, μεταπτυχιακών, ανέργων, συνταξιούχων, μονίμων και καθηγητών «σε κάθε απόπειρα ποινικοποίησης της επιστημονικής άποψης και στοχοποίησης των όσων την εκφέρουν» με αφορμή την διατύπωση της Καθηγήτριας Κλασσικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών ότι ο τάφος «δείχνει» ρωμαϊκά χρόνια που κατηγορήθηκε, είναι η προαναφερθείσα Δέσποινα Κουτσούμπα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ ΕΕΑ και ο Δημήτρης Πλάντζος, επ. καθηγητής κλασσικής αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Οι δυο αρχαιολόγοι είχαν την πρωτοβουλία να συγκεντρώσουν υπογραφές «ανθρώπων που έχουν την ίδια ανάγκη», όπως λέει στο TheTOC.gr η πρώτη. Μεταξύ αυτών συναντά κανείς ονόματα επιστημόνων εγνωσμένου κύρους, όπως οι κ.κ. Βαλαβάνης, Τιβέριος, Στεφανίδου – Τιβερίου και άλλοι που μπορεί να «τοποθέτησαν» το μνημείο σε άλλους χρόνους από την κυρία Παλαγγιά, αναγνωρίζουν, όμως, το δικαίωμα στον καθένα να λέει την άποψή του.

«Oχι, το κείμενο δεν είναι εναντίον της κυρίας Περιστέρη»

«Oταν η κυρία Παλαγγιά εκφέρει μια επιστημονική γνώμη και η αντιμετώπιση είναι ότι είναι… πράκτορας των Σκοπιανών (γιατί αυτό γράφτηκε σε κάποιες εφημερίδες και το αναπαρήγαγαν πάρα πολλά blogs), οφείλουμε να το στιγματίσουμε.

Φαντάζεστε μια κοινωνία που ένας επιστήμονας δεν μπορεί να εκφράσει την άποψή του διότι θα τον ρίξουν στην πυρά ή θα τον απολύσουν;», αναρωτιέται η κυρία Κουτσούμπα που έχει υπάρξει φέτος υποψήφια του ΑΝΤΑΡΣΥΑ για την Περιφέρεια Αττικής με το σχήμα Αντικαπιταλιστκή Ανατροπή.

«Oχι, το κείμενο δεν είναι εναντίον της κυρίας Περιστέρη», ξεκαθαρίζει η κυρία Κουτσούμπα αναφορικά με το ότι η υπεύθυνη της ανασκαφής καταφέρθηκε εναντίον συναδέλφων της που βγαίνουν στα media και αμφισβητούν τη χρονολόγηση του ευρήματός της (σ.σ. ως γνωστόν η κυρία Περιστέρη μιλά για Μακεδονικό τάφο). «Ολοι που υπογράφουμε αυτό το κείμενο έχουμε ένα πρόβλημα με τη διαχείριση που γίνεται από τα media που μιλούν για “Πόλεμο Αρχαιολόγων”. Αυτό το πρόβλημα έχουμε διότι τα media χρειάζονται βεβαιότητες. Τα media χρειάζονται την είδηση γρήγορα ενώ η ανασκαφή πηγαίνει αργά. Τα media χρειάζονται βεβαιότητες ενώ η ανασκαφή βγάζει ερωτήματα. Το υπουργείο προσπαθεί να προσαρμοστεί σε αυτό – γι’ αυτό έβαλε και σ’ αυτή τη θέση την κυρία Παναγιωταρέα που είναι δημοσιογράφος…. Επίσης δεν μπορεί οι επιστημονικές αντιλήψεις να βλέπονται ως εξυπηρετούσες αλλότρια συμφέροντα», λέει η κυρία Κουτσούμπα.

Αμφίπολη και επικοινωνία: η χαμένη ευκαιρία

«Εγώ προσωπικά αισθάνομαι ότι με την επικοινωνιακή διαχείριση της Αμφίπολης έχουμε χάσει μια ευκαιρία. Η ευκαιρία του ο κόσμος να εξοικειωθεί του τι είναι μια ανασκαφή, τους ρυθμούς της και ταυτόχρονα του ότι μια ανασκαφή δεν εμπεριέχει βεβαιότητες αλλά μέσα από ερωτήματα που απαντάει το χώμα παράγεται μια γνώση. Δυστυχώς αυτά αντί να παρουσιάζονται ως μια επιστημονική διαδικασία με ερωτήματα παρουσιάζονται ως βεβαιότητες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι Καρυάτιδες με προτεταμένα χέρια. Το υπουργείο έβγαλε δελτίο τύπου προτού ανακαλυφθούν ακόμα οι Καρυάτιδες ολόκληρες αναφέροντας ότι έχουν προτεταμένα χέρια σα να χορεύουν… συρτάκι. Μα πως; Τα χέρια ανακαλύφθηκαν δέκα μέρες μετά. Και έδωσαν στη δημοσιότητα αναπαράσταση του μνημείου όπου τις Σφίγγες τις παρουσίασαν ακέφαλες (όπως βρέθηκαν) και τις Καρυάτιδες με προτεταμένα χέρια (λες και το’ χουμε δεδομένο). Αυτό είναι αντιεπιστημονικό. ΄Η κάνεις αναπαράσταση του μνημείου όπως ήταν χθες ή αποτύπωση σχεδιαστική όπως είναι σήμερα».

«Διαψεύστηκε ο πρωθυπουργός»

Σύμφωνα με την κυρία Κουτσούμπα από τότε που ο πρωθυπουργός χρονολόγησε πρώτος τον τάφο υπήρξε μια σαφέστατη προσπάθεια της κυβέρνησης να αποπροσανατολίσει από άλλα ζητήματα, κάτι το οποίο δεν μπορεί πια να γίνει άλλο. Διότι δεν γίνεται για ενάμιση μήνα να είναι πρωτοσέλιδο η Αμφίπολη. «Ο πρωθυπουργός είχε πει ότι σε 15 μέρες θα ξέρουμε ποιος είναι ο νεκρός. Διαψεύστηκε διότι οι ρυθμοί της ανασκαφής δεν μπορούν να “κολλήσουν” στους ρυθμούς της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας που θέλει να διαμορφώσει ο καθένας», λέει η ίδια ξεκαθαρίζοντας ότι αυτές είναι προσωπικές της απόψεις που δεν έχουν καμία σχέση με το κείμενο των 140. Και καταλήγει: «Η κυβέρνηση δίνει έμφαση στην Αμφίπολη για να “ξεπλύνει” το γεγονός ότι πάρα πολλά μνημεία σ’ όλη τη χώρα δεν έχουν ούτε χρήματα για να αναστηλωθούν ενώ ταυτόχρονα και η ανασκαφή της Αμφίπολης μέχρι πέρσι δεν είχε πάρει χρήματα από το ΥΠΠΟ. Τα χρήματα που βγήκαν ως νούμερα αφορούσαν έργα ΕΣΠΑ για τα οποία έργα ΕΣΠΑ έχουν γίνει μελέτες από συναδέλφους αρχαιολόγους – δεν είναι χάρισμα. Αφορούσαν το Μουσείο, το Γυμνάσιο της Αμφίπολης κι όχι την ανασκαφή».

Οι υπογραφές των 140 συγκεντρώθηκαν σε μια ημέρα. Την Παρασκευή 10 Οκτωβρίου σύμφωνα με την κυρία Κουτσούμπα, θα δοθούν στη δημοσιότητα και άλλες υπογραφές (τόσες, ενδεχομένως και περισσότερες) διότι υπάρχουν Ελληνες και ξένοι αρχαιολόγοι – αγγλικά και Πανεπιστήμια των ΗΠΑ όπως το Μπέρκλεϊ – που θέλουν να συνυπογράψουν το κείμενο.

Πηγή: thetoc.gr
της Κατερίνας Λυμπεροπούλου
Δημοσίευση: 8/10/2014.

Αρχαιολόγος: Απειλούν όσους έχουν άλλη άποψη για την Αμφίπολη

Αντίθετος με όποιον προσπαθεί να φιμώσει τον επιστημονικό διάλογο με χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό της καθηγήτριας, Όλγας Παλαγγιά, μετά τα πυρά που δέχτηκε για τις απόψεις που εξέφρασε γύρω από την Αμφίπολη, εμφανίζεται ο αρχαιολόγος και ταμίας του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, Πάνος Βοσνίδης. Ο κύριος Βοσνίδης ασκεί έντονη κριτική στα Μέσα Ενημέρωσης για τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται τις εξελίξεις στον τύμβο Καστά, λέγοντας ότι "ο τρόπος που αναπαράγονται οι ειδήσεις είναι απαράδεκτος". Ο ίδιος διαψεύδει ότι το κείμενο που συνυπέγραψαν 140 επιστήμονες, - αρχαιολόγοι - μεταξύ των οποίων και ο ίδιος - καταφέρεται εναντίον της κυρίας Περιστέρη. "Καταφέρεται εναντίον του τρόπου που επιτίθενται μέσα και δημοσιογράφοι σε μία επιστήμονα, όπως η κυρία Παλαγγιά", σημειώνει χαρακτηριστικά.

"Η Κατερίνα Περιστέρη βγήκε και απάντησε στο πλαίσιο ενός διαλόγου επιστημονικού ενδιαφέροντος. Όποιος παρακολουθεί δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά θα δει ότι η επιστημονική αντιπαράθεση, ο αντίλογος, είναι κάτι αρκετά συνηθισμένο και θεμιτό", συμπληρώνει ο αρχαιολόγος.

"Η κυρία Παλαγγιά από την πλευρά της έλαβε τις απαραίτητες αποστάσεις, επικαλούμενη αυτά που γνωρίζουμε για την πορεία των ανασκαφών μέχρι αυτή τη στιγμή. Κανείς δεν λέει ότι 'αυτό είναι, είναι θέσφατο'. Η όλη ιστορία έχει χτιστεί βασισμένο στο εθνικοφαντασιακό και τον εθνικό μύθο. Πολύς κόσμος και όχι η επιστημονική κοινότητα δεν μπορεί να αντιληφθεί ότι η επιστήμη της αρχαιολογίας χρειάζεται το χρόνο της για να φέρει αποτελέσματα. Πρέπει να εξετάσουμε το πλαίσιο, να ολοκληρωθούν οι έρευνες και να στη συνέχεια να γίνει η δημοσίευση των αποτελεσμάτων. Σας θυμίζω ότι στην περίπτωση του Μανώλη Ανδρόνικου και τον ανασκαφών στη Βεργίνα οι ανακοινώσεις για τα αποτελέσματα των ανασκαφών έγιναν δύο μήνες αφότου ολοκληρώθηκε η ανασκαφή. Δεν δημοσιεύονταν δελτία τύπου το ένα μετά το άλλο όπως γίνεται σήμερα", λέει ο κύριος Βοσνίδης.

"Αυτό που λέγεται είναι ότι θέλουμε να κάνουμε μία ανοιχτή ανασκαφή σε επικοινωνία με το κοινό. Επισήμως όμως αυτό δεν γίνεται. Δεν είναι μία ανοιχτή ανασκαφή. Πρέπει να γνωρίσει ο κόσμος τη διαδικασία και να καταλάβει πώς εξάγεται το επιστημονικό συμπέρασμα και όχι να διαβάζουν μόνο τα δελτία τύπου του Υπουργείου Πολιτισμού και ό,τι του δείχνουν οι τηλεοπτικές κάμερες. Οι κάμερες στην πραγματικότητα σου δίνουν τροφή όπως θέλουν για να μπορούν να την ελέγχουν. Για παράδειγμα αν μιλάμε για ανοιχτή ανασκαφή, γιατί στο Αμύνταιο δεν ξέρει κανείς τι γίνεται; Στα Αντικύθηρα τώρα μάθαμε ότι γίνονται οι έρευνες.Γιατί δεν κοινοποιούνται;".

Όπως εξηγεί ο αρχαιολόγος, το θέμα της Αμφίπολης πήρε τέτοια έκταση γιατί είναι ένας σημαντικός αρχαιολογικός τάφος, παρά το γεγονός ότι η συγκεκριμένη θέση είναι γνωστή από το 1960. "Οι έρευνες του Λαζαρίδη σταμάτησαν, επειδή δεν υπήρχαν τα χρήματα για να συνεχιστεί η ανασκαφή. Η κυρία Περιστέρη κατάφερε να εξασφαλίσει το κονδύλι και να τις συνεχίσει. Το πρόβλημα όμως είναι η διαχείριση των ειδήσεων. Πρώτη φορά στα χρονικά λειτουργεί ανασκαφή με τέτοιους φρενήρεις ρυθμούς υπό την πίεση της δημοσιότητας. Μόνο κατά τη δημιουργία μεγάλων δημοσίων έργων ή κατασκευές εθνικών οδών ακολουθούνται τόσο γρήγοροι ρυθμοί", τονίζει ο Πάνος Βοσνίδης.

Ζητάει να αναλογιστούμε το πώς ήρθε στη δημοσιότητα το θέμα της Αμφίπολης, λέγοντας ότι: "μην ξεχνάτε ότι ανέκυψε με την επίσκεψη του πρωθυπουργού στο χώρο τον ανασκαφών. Όλος ο ντόρος για την Αμφίπολη δημιουργήθηκε, γιατί ειπώθηκε ότι εκεί βρίσκεται θαμμένος ένας σημαντικός νεκρός, ακόμα και ο ίδιος ο Μέγας Αλέξανδρος. Και ακούμε τον πρωθυπουργό να κάνει δηλώσεις για τη σημασία των ευρημάτων ως εξειδικευμένος αρχαιολόγος. Καλό είναι να αντιληφθούμε ότι η διαδικασία που γίνεται η ανασκαφή είναι εις βάρος της επιστημονικής δεοντολογίας. Εμείς δεν μπορούμε να παραμείνουμε αμέτοχοι σε αυτό. Και όταν το λέμε στηλιτευόμαστε ως ανθέλληνες και προδότες. Από το υλικό που έχει δημοσιογραφικά δημοσιευθεί βγαίνουν επιστήμονες και διατυπώνουν τις απόψιες τους. Όταν διατυπώνεται μία άλλη άποψη. Υποστηρίζουμε την άλλη άποψη. Αν ήταν να υπάρχει ένας μονόλογος θα είχαμε προπαγάνδα και όχι επιστήμη.

"Το κείμενο το συνυπογράφουν και έγκριτοι καθηγητές αρχαιολογίας. Κόσμος που είναι υπέρ της ερμηνείας των αποτελεσμάτων της Περιστέρη και όχι μόνο αντίθετοι. Είναι διατυπωμένο έτσι για να μπορέσει να προφυλάξει όλους τους επιστήμονες, που θέλουν να πούνε μία άλλη άποψη. Έχουμε λάβει απειλητικά μηνύματα με τις διάφορες ανακοινώσεις, όταν έβγαιναν μέλη του ΔΣ των αρχαιολόγων και είχαν αντίθετη άποψη. Η θέση των αρχαιολόγων είναι αντίθετη στις πρακτικές διαχείρισης και προβολής της ανασκαφής. Βλέπουμε την άμισθη υπάλληλο του υπουργείου πολιτισμού, Άννα Παναγιωταρέα να κάνει ανακοινώσεις. Η κυρία Παναγιωταρέα όμως δεν έχει θέση στο θέμα αυτό και χειρίστηκε λάθος την προβολή της Αμφίπολης".

Η κουβέντα μας συνεχίστηκε για το πολιτικό σόου με αφορμή την ανασκαφή της Αμφίπολης. "Κάποιοι", όπως λέει, "σκοπό να ικανοποιήσουν κάποιοι συγκεκριμένες ανάγκες, εξυπηρετώντας τη δημόσια εικόνα τους". Τέλος, κάνει λόγο για χαρακτηρισμούς - όπως ανθέλληνες - που εκτοξεύθηκαν από διάφορες πλευρές, επώνυμα ή ανώνυμα, απευθυνόμενες στους επιστήμονες που είχαν εκφράσει αντίθετη άποψη στα όσα δημοσιεύουν ως θέσφατα τα μέσα ενημέρωσης.

Αναλυτικά το κείμενο και τα ονόματα των υπογραφόντων αρχαιολόγων:

Όσοι και όσες υπογράφουμε αυτό το κείμενο, επιστήμονες που ασχολούμαστε με την πολιτισμική κληρονομιά, παρακολουθούμε με ιδιαίτερη ανησυχία τις –συνεχιζόμενες– επιθέσεις που δέχεται η καθηγήτρια κλασικής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κυρία Όλγα Παλαγγιά, με αφορμή τη διατύπωση από μέρους της μιας επιστημονικής υπόθεσης εργασίας σχετικά με το ανασκαπτόμενο μνημείο στην Αμφίπολη. Αντίστοιχες επιθέσεις για τις απόψεις τους δέχονται και άλλοι αρχαιολόγοι και ιστορικοί. Εκφράζουμε την απόλυτη αντίθεσή μας σε κάθε απόπειρα ποινικοποίησης της επιστημονικής άποψης και στοχοποίησης όσων την εκφέρουν.

Ανεξάρτητα από το αν κανείς συμφωνεί ή διαφωνεί με την όποια υπόθεση εργασίας, οι λοιδορίες, οι συκοφαντίες και οι απειλές, επώνυμες και ανώνυμες, εναντίον οποιουδήποτε επιστήμονα επιχειρεί να διατυπώσει καθαρά επιστημονικές απόψεις που φαίνεται να αντιβαίνουν στην επικρατούσα στα ΜΜΕ αντίληψη, δεν απειλούν μόνον την αρχή της ελευθερίας του λόγου την οποία, θεωρητικά έστω, αποδέχεται και τηρεί η χώρα μας• επιπλέον, υπονομεύουν τον ίδιο τον παιδευτικό ρόλο της ελληνικής πολιτισμικής κληρονομιάς, μετατρέποντάς την από αντικείμενο δημιουργικού διαλόγου σε στοιχείο σύγκρουσης και αντιπαλότητας.

Η αρχαιολογία, όπως άλλωστε και η ιστορία, βασίζει τα πορίσματά της σε μια εξαντλητική διαδικασία αναζήτησης, αμφισβήτησης και αναστοχασμού. Δεν επιζητούμε την απόλυτη αλήθεια, χτίζουμε πάνω στα ερωτήματα.

Με την παρέμβασή μας αυτή θα θέλαμε να παροτρύνουμε τόσο τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης όσο και το κοινό τους να αποδεχτούν τις ιδιαιτερότητες της επιστημονικής συζήτησης: ο ερευνητικός στοχασμός και ο επιστημονικός διάλογος μπορούν να μας οδηγήσουν στην καλύτερη κατανόηση του παρελθόντος, αλλά αδυνατούν να μετατρέψουν την ιστορική γνώση σε άτεγκτο και απαράβατο «καθεστώς αλήθειας».

Όπως και κάθε άλλο επιστημονικό πόρισμα, έτσι και οι δηλώσεις που αφορούν τις πρόσφατες αρχαιολογικές ανακαλύψεις υπόκεινται αναπόφευκτα στην κρίση της επιστημονικής κοινότητας. Η συνεχής επινόηση «εσωτερικών εχθρών» και «δολίων» κινήτρων πίσω από κάθε έκφραση ακαδημαϊκής παρρησίας όχι μόνον λειτουργεί ως πνευματική τροχοπέδη, αλλά και στερεί το ευρύ κοινό από αυτό ακριβώς το αγαθό που υποτίθεται ότι του εξασφαλίζει: την ανοικτή, απρόσκοπτη και ειλικρινή πρόσβαση στη γνώση.

ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ:

1. Αλεξάκη Μαρία, αρχαιολόγος – μουσειολόγος
2. Αλεξόπουλος Γιώργος, αρχαιολόγος, ΥΠΠΟΑ (Γ΄ ΕΠΚΑ)
3. Ανδρέου Αλέξανδρος, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Νομισματικό Μουσείο)
4. Ανδριανάκης Μιχάλης, επίτιμος διευθυντής Αρχαιοτήτων
5. Ανδριανοπούλου Παναγιώτα, εθνολόγος ΥΠΠΟΑ (ΔΙΝΕΠΟΚ)
6. Ανεζίρη Σοφία, επ. καθ. αρχαίας ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
7. Αποστολάκη Νατάσα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (28η ΕΒΑ)
8. Αποστόλου Eυαγγελία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Νομισματικό Μουσείο)
9. Αργυρόπουλος Βασίλης, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΣΤ΄ ΕΠΚΑ)
10. Αριστοδήμου Γεωργία, δρ. ρωμαϊκής αρχαιολογίας
11. Ασλανίδης Αλέξανδρος, συμβασιούχος αρχαιολόγος
12. Βαλαβάνης Πάνος, καθ. κλασικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
13. Βαρλάς Μιχάλης, ιστορικός (Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού)
14. Βασιλάκης Αντώνης, επίτιμος διευθυντής Αρχαιοτήτων
15. Βασιλογάμβρου Αδαμαντία, επίτιμη διευθύντρια Αρχαιοτήτων
16. Βενιέρη Γιάννα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Νομισματικό Μουσείο)
17. Βεργάκη Αναστασία, μεταπτυχιακή φοιτήτρια αρχαιολογίας ΕΚΠΑ
18. Βεροπουλίδου Ειρήνη, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού)
19. Βλίζος Σταύρος, λέκτορας κλασικής αρχαιολογίας (Ιόνιο Πανεπιστήμιο)
20. Βοσνίδης Πάνος, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Βυζαντινό Μουσείο)
21. Γαβριλάκη Ειρήνη, αρχαιολόγος, Τμηματάρχης Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων, ΥΠΠΟΑ (ΚΕ΄ ΕΠΚΑ)
22. Γαγανάκης Κώστας, αν. καθ. νεώτερης ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
23. Γαρδίκα Κατερίνα, αν. καθ. νεώτερης ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
24. Γιαλαμά Σοφία, απόφοιτος Ιστορικού Αρχαιολογικού, Τμηματάρχης Προσωπικού ΥΠΠΟΑ
25. Γιόρκα Νικολάου, ιστορικός ΥΠΠΟΑ (Νομισματικό Μουσείο)
26. Γκότσης Στάθης, ιστορικός ΥΠΠΟΑ (ΒΧΜ), πρόεδρος Ενιαίου Συλλόγου Υπαλλήλων ΥΠΠΟΑ
27. Γρατσία Ειρήνη, αρχαιολόγος, συντονίστρια MONUMENTA
28. Δάβος Γιώργης-Βύρων, επισκέπτης καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης (Μπρέρα, Ιταλία) και Φιλοσοφίας της Γλώσσας (Βίγο, Ισπανία)
29. Δακουρά-Βογιατζόγλου Όλγα, συνταξιούχος αρχαιολόγος (Α΄ΕΠΚΑ)
30. Δαμάσκος Δημήτρης, επ. καθ. κλασικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Πατρών)
31. Δρανδάκη Αναστασία, επιμελήτρια της Βυζαντινής Συλλογής, Μουσείο Μπενάκη
32. Δρελιώση Tασία, συνταξιούχος αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ
33. Θεοδωρίδης Κώστας, συμβασιούχος αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΔΕΑΜ)
34. Ιωσήφ Παναγιώτης, αρχαιολόγος, γενικός γραμματέας της Βελγικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών
35. Κακαβάς Γεώργιος, διευθυντής Νομισματικού Μουσείου & αναπληρωτής διευθυντής Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, ΥΠΠΟΑ
36. Κακαβογιάννη Όλγα, επίτιμη διευθύντρια Αρχαιοτήτων
37. Κακαβογιάννης Ευάγγελος, επίτιμος διευθυντής Αρχαιοτήτων
38. Καλαϊτζή Μύρινα, Αρχαιολόγος, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
39. Κανελλόπουλος Χρύσανθος, λέκτορας κλασικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
40. Κανίνια Εριφύλη, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΚΒ ΕΠΚΑ)
41. Καπιζιώνη Ανδρονίκη, προϊσταμένη Τμήματος Συντήρησης ΥΠΠΟΑ (ΕΠΣΒΕ)
42. Καραγιαννόπουλος Χρήστος, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΛΔ΄ ΕΠΚΑ)
43. Καραμανωλάκης Βαγγέλης, λέκτορας ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
44. Καρλιάμπας Γιάννης, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ
45. Κασιμάτη Μαριλένα, επιμελήτρια Εθνικής Πινακοθήκης
46. Κατάκης Στέλιος, λέκτορας κλασικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
47. Κατερίνα Κωνσταντινίδου, επ. καθηγήτρια νεώτερης ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
48. Κατσιαμπούρα Γιάννα, ιστορικός επιστημών, ΙΙΕ/Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
49. Κονιώτη Μαρία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΔΑΒΜΜ)
50. Κονόρτας Παρασκευάς, αν. καθηγητής νεώτερης ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
51. Κοπανιάς Κώστας, λέκτορας προϊστορικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
52. Κοσμίδης Δημήτρης, κοινωνικός ανθρωπολόγος, ιστορικός
53. Κουμνά Αγγελική, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Διεύθυνση Αναστήλωσης Νεωτέρων και Συγχρόνων Μνημείων)
54. Κουρσούμης Σωκράτης, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΛΖ΄ ΕΠΚΑ)
55. Κουσουρής Δημήτρης, ιστορικός (Universität Konstanz, Γερμανία)
56. Κουτσούμπα Δέσποινα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (EEA)
57. Κουτσουμπού Μαρία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΚΑ΄ ΕΠΚΑ)
58. Κουφού Αγγελική, ιστορικός
59. Κρίγκα Δήμητρα, αρχαιολόγος, δρ. προϊστορικής αρχαιολογίας
60. Κριτζάς Χαράλαμπος, επίτιμος διευθυντής Επιγραφικού Μουσείου
61. Λαλάκη Δέσποινα, κοινωνιολόγος (The New School University, Η.Π.Α.)
62. Λαμπροπούλου Δήμητρα, λέκτορας ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
63. Λεκάκης Στέλιος, αρχαιολόγος – σύμβουλος διαχείρισης πολιτιστικής κληρονομιάς RA CAA-UCL
64. Λένη Μαρία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΔΑΝΣΜ)
65. Λιάκος Αντώνης, τ. καθηγητής νεώτερης ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
66. Λοΐζου Ευγενία, μεταπτυχιακή φοιτήτρια προϊστορικής αρχαιολογίας ΑΠΘ
67. Μαζαράκης Αινιάν Αλέξανδρος, καθ. κλασικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας)
68. Μανιάτη Ευαγγελία, συμβασιούχος αρχαιολόγος, αντιπρόεδρος σωματείου εργαζομένων ΥΠΠΟΑ Λακωνίας
69. Μαρή Μαρία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (13η ΕΒΑ)
70. Μαρκέτου Τούλα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΚΒ΄ ΕΠΚΑ)
71. Ματάλας Παρασκευάς, ιστορικός (Πανεπιστήμιο Αιγαίου)
72. Μαυράκη – Μπαλάνου Μαρία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΚΓ΄ΕΠΚΑ)
73. Μητσοπούλου Χριστίνα, δρ. αρχαιολόγος (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας)
74. Μιχαηλίδου Πέγκυ, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Γ΄ΕΠΚΑ)
75. Μούλιου Μάρλεν, λέκτορας μουσειολογίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
76. Μουλλού Δωρίνα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΔΙΠΚΑ)
77. Μουνδρέα-Αγραφιώτη Aντίκλεια, αναπληρώτρια καθηγήτρια προϊστορικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας)
78. Μπακάλης Βασίλης, συντηρητής αρχαιοτήτων ΥΠΠΟΑ (Βυζαντινό Μουσείο)
79. Μπάρα Αθανασία, ιστορικός οικονομολόγος
80. Μπαρδάνη Βούλα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Γ ΕΠΚΑ)
81. Μπαχλάς Βησσαρίων, αρχαιολόγος ΥΠ.ΠΟ.Α. (Ε.Π.Σ.Β.Ε.)
82. Μπενάκη Ελένη, αρχαιολόγος του ΑΠΘ σε διαθεσιμότητα-κινητικότητα,Υπουργείο Παιδείας
83. Μπιργάλιας Νίκος, επ. καθηγητής αρχαίας ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
84. Μπιρμπίλη Ελένη, συγγραφέας
85. Μπούμπουλη Φανή, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Βυζαντινό Μουσείο)
86. Μπουρνιάς Λεωνίδας, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Γ ΕΠΚΑ)
87. Νικολακοπούλου Αντωνία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Νομισματικό Μουσείο)
88. Νικολόπουλος Βαγγέλης, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Β΄ ΕΠΚΑ)
89. Ντόβα Ανθή, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Β΄ΕΠΚΑ)
90. Παλαιοθόδωρος Δημήτρης, επ. καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας)
91. Παπαδάτος Γιάννης, επ. καθηγητής προϊστορικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
92. Παπαδόπουλος Αλέξανδρος, βοηθός λέκτορα πολιτισμικών σπουδών (Liverpool Hope University)
93. Παπαδοπούλου Πέπη, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΚΖ" ΕΠΚΑ)
94. Παπαθανασίου Ευάγγελος, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (10η ΕΒΑ)
95. Παπασταματίου Κλεοπάτρα, συντηρήτρια αρχαιοτήτων (συνταξιούχος υπάλληλος ΥΠΠΟΑ, ΔΣΑΝΜ)
96. Παπούδας Δημήτρης, έκτακτος αρχαιολόγος, απ. πρόεδρος Συλλόγου Εκτάκτων Αρχαιολόγων
97. Πιανάλτο Άννα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Βυζαντινό Μουσείο)
98. Πιπέλια Ελένη, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΔΙΤΕΠΠΑ)
99. Πλάντζος Δημήτρης, επ. καθ. κλασικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
100. Πλάτων Λευτέρης, αν. καθηγητής προϊστορικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
101. Πλιάτσικα Βασιλική, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΓΔΑΠΚ)
102. Πουλάκη Έφη, υπό συνταξιοδότηση διευθύντρια ΥΠΠΟΑ (ΚΖ ΕΠΚΑ)
103. Ραυτοπούλου Στέλλα, αρχαιολόγος, Β΄ ΕΠΚΑ
104. Σακαλή Όλγα, αρχαιολογος ΥΠΠΟΑ (ΔΙΤΠΠΑ), πρόεδρος Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων
105. Σαμπανοπούλου Λίλα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (9η ΕΒΑ)
106. Σαπουνά -Σακελλαράκη Έφη, επίτιμη έφορος αρχαιοτήτων Ευβοίας
107. Σαρικάκη Βούλα, Αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΓΔΑΠΚ)
108. Σειρηνίδου Βάσω, επ. καθ. νεώτερης ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
109. Σημαντώνη-Μπουρνιά Εύα, επ. καθηγήτρια κλασικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
110. Σίκλα Ευαγγελία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Γ" ΕΠΚΑ)
111. Σκαφιδά Ευαγγελία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΙΓ" ΕΠΚΑ)
112. Σούλιου Αναστασία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΔΤΠΠΑ)
113. Σταματέλου Άρτεμις, αρχαιολόγος-μουσειολόγος
114. Σταρίδα Λιάνα, αρχαιολόγος, συνταξιούχος ΥΠΠΟΑ (13η ΕΒΑ)
115. Στεφανίδου-Τιβερίου Θεοδοσία, καθηγήτρια κλασικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης)
116. Στεφανοπούλου Έλενα, υποψήφια διδάκτωρ αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Southampton)
117. Στρατούλη Γεωργία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΚΘ΄ ΕΠΚΑ)
118. Τιβέριος Μιχάλης, ακαδημαϊκός, καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης)
119. Τιγγινάγκα Γιάννα, αρχιτέκτων, συνταξιούχος ΥΠΠΟΑ (ΔΑΑΜ)
120. Τριανταφυλλίδης Iωάννης, άνεργος αρχαιολόγος
121. Τσακιράκης Ευάγγελος, αρχαιολόγος & απόφοιτος ΕΣΔΔ, ειδικός επιστήμονας Συνηγόρου του Πολίτη
122. Τσιποπούλου Μεταξία, δρ. επίτιμη διευθύντρια ΥΠΠΟΑ
123. Τσουλάκου Μαρία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΛΗ ΕΠΚΑ)
124. Τσώτα Ευαγγελία-Βασιλική, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Νομισματικό Μουσείο)
125. Φαϊτάκη Στέλλα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (3η ΕΒΑ)
126. Φακιολά Μαρία, λαογράφος-εθνολόγος ΥΠΠΟΑ
127. Φανουράκης Σήφης, αρχιτέκτονας ΥΠΠΟΑ (ΥΝΕΜΤΕΚ)
128. Φανταουτσάκη Χαρούλα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΚΒ΄ ΕΠΚ)
129. Φλώρου Πόπη, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΔΒΜΑ)
130. Φωτοπούλου Σταυρούλα, λαογράφος-εθνολόγος, Αν. Δ/ντρια ΔΙΝΕΠΟΚ
131. Χαμηλάκη Κατερίνα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (22η ΕΒΑ)
132. Χαμηλάκης Γιάννης, καθηγητής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Southampton)
133. Χαραλαμπίδης Δημήτρης, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΔΕΑΜ)
134. Χουντάση Μαρία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Γ" ΕΠΚΑ)
135. Χουρμουζιάδη Νάσια, μουσειολόγος (Πανεπιστήμιο Αιγαίου)
136. Χρήστος Κουτσοθανάσης, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΔΤΠΠΑ)
137. Χριστοδουλίδης Νίκος, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΚΒ" ΕΚΠΑ)
138. Χρυσάφη Μαρία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΛΑ΄ ΕΠΚΑ)
139. Ψάλτη Αθανασία, διευθύντρια Ι΄ΕΠΚΑ
140. Ψωμά Ελένη, αν. καθηγήτρια αρχαίας ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

Πηγή: news.gr
του Γιώργου Λαμπίρη
Δημοσίευση: 8/10/2014.

«Οι επιστημονικές απόψεις δεν ενοχοποιούνται και δεν λογοκρίνονται»: κείμενο στήριξης στην Όλγα Παλαγγιά

140 επιστήμονες από πολύ διαφορετικές αφετηρίες και με διαφορετικές απόψεις, φοιτητές, συμβασιούχοι, υπάλληλοι του ΥΠΠΟΑ, καθηγητές πανεπιστημίου, άνεργοι, εκφράζουν την αγανάκτησή τους για τη στοχοποίηση επιστημονικών απόψεων από τα ΜΜΕ. Με αφορμή τις επιθέσεις στην Όλγα Παλαγγιά ενώνουν τη φωνή τους για το αυτονόητο: την ελευθερία εκφοράς επιστημονικών απόψεων.

Το πλήρες κείμενο:

Όσοι και όσες υπογράφουμε αυτό το κείμενο, επιστήμονες που ασχολούμαστε με την πολιτισμική κληρονομιά, παρακολουθούμε με ιδιαίτερη ανησυχία τις –συνεχιζόμενες– επιθέσεις που δέχεται η καθηγήτρια κλασικής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κυρία Όλγα Παλαγγιά, με αφορμή τη διατύπωση από μέρους της μιας επιστημονικής υπόθεσης εργασίας σχετικά με το ανασκαπτόμενο μνημείο στην Αμφίπολη. Αντίστοιχες επιθέσεις για τις απόψεις τους δέχονται και άλλοι αρχαιολόγοι και ιστορικοί. Εκφράζουμε την απόλυτη αντίθεσή μας σε κάθε απόπειρα ποινικοποίησης της επιστημονικής άποψης και στοχοποίησης όσων την εκφέρουν.

Ανεξάρτητα από το αν κανείς συμφωνεί ή διαφωνεί με την όποια υπόθεση εργασίας, οι λοιδορίες, οι συκοφαντίες και οι απειλές, επώνυμες και ανώνυμες, εναντίον οποιουδήποτε επιστήμονα επιχειρεί να διατυπώσει καθαρά επιστημονικές απόψεις που φαίνεται να αντιβαίνουν στην επικρατούσα στα ΜΜΕ αντίληψη, δεν απειλούν μόνον την αρχή της ελευθερίας του λόγου την οποία, θεωρητικά έστω, αποδέχεται και τηρεί η χώρα μας• επιπλέον, υπονομεύουν τον ίδιο τον παιδευτικό ρόλο της ελληνικής πολιτισμικής κληρονομιάς, μετατρέποντάς την από αντικείμενο δημιουργικού διαλόγου σε στοιχείο σύγκρουσης και αντιπαλότητας.

Η αρχαιολογία, όπως άλλωστε και η ιστορία, βασίζει τα πορίσματά της σε μια εξαντλητική διαδικασία αναζήτησης, αμφισβήτησης και αναστοχασμού. Δεν επιζητούμε την απόλυτη αλήθεια, χτίζουμε πάνω στα ερωτήματα.

Με την παρέμβασή μας αυτή θα θέλαμε να παροτρύνουμε τόσο τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης όσο και το κοινό τους να αποδεχτούν τις ιδιαιτερότητες της επιστημονικής συζήτησης: ο ερευνητικός στοχασμός και ο επιστημονικός διάλογος μπορούν να μας οδηγήσουν στην καλύτερη κατανόηση του παρελθόντος, αλλά αδυνατούν να μετατρέψουν την ιστορική γνώση σε άτεγκτο και απαράβατο «καθεστώς αλήθειας».

Όπως και κάθε άλλο επιστημονικό πόρισμα, έτσι και οι δηλώσεις που αφορούν τις πρόσφατες αρχαιολογικές ανακαλύψεις υπόκεινται αναπόφευκτα στην κρίση της επιστημονικής κοινότητας. Η συνεχής επινόηση «εσωτερικών εχθρών» και «δολίων» κινήτρων πίσω από κάθε έκφραση ακαδημαϊκής παρρησίας όχι μόνον λειτουργεί ως πνευματική τροχοπέδη, αλλά και στερεί το ευρύ κοινό από αυτό ακριβώς το αγαθό που υποτίθεται ότι του εξασφαλίζει: την ανοικτή, απρόσκοπτη και ειλικρινή πρόσβαση στη γνώση.

ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ:

1. Αλεξάκη Μαρία, αρχαιολόγος – μουσειολόγος

2. Αλεξόπουλος Γιώργος, αρχαιολόγος, ΥΠΠΟΑ (Γ΄ ΕΠΚΑ)

3. Ανδρέου Αλέξανδρος, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Νομισματικό Μουσείο)

4. Ανδριανάκης Μιχάλης, επίτιμος διευθυντής Αρχαιοτήτων

5. Ανδριανοπούλου Παναγιώτα, εθνολόγος ΥΠΠΟΑ (ΔΙΝΕΠΟΚ)

6. Ανεζίρη Σοφία, επ. καθ. αρχαίας ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

7. Αποστολάκη Νατάσα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (28η ΕΒΑ)

8. Αποστόλου Eυαγγελία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Νομισματικό Μουσείο)

9. Αργυρόπουλος Βασίλης, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΣΤ΄ ΕΠΚΑ)

10. Αριστοδήμου Γεωργία, δρ. ρωμαϊκής αρχαιολογίας

11. Ασλανίδης Αλέξανδρος, συμβασιούχος αρχαιολόγος

12. Βαλαβάνης Πάνος, καθ. κλασικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

13. Βαρλάς Μιχάλης, ιστορικός (Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού)

14. Βασιλάκης Αντώνης, επίτιμος διευθυντής Αρχαιοτήτων

15. Βασιλογάμβρου Αδαμαντία, επίτιμη διευθύντρια Αρχαιοτήτων

16. Βενιέρη Γιάννα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Νομισματικό Μουσείο)

17. Βεργάκη Αναστασία, μεταπτυχιακή φοιτήτρια αρχαιολογίας ΕΚΠΑ

18. Βεροπουλίδου Ειρήνη, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού)

19. Βλίζος Σταύρος, λέκτορας κλασικής αρχαιολογίας (Ιόνιο Πανεπιστήμιο)

20. Βοσνίδης Πάνος, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Βυζαντινό Μουσείο)

21. Γαβριλάκη Ειρήνη, αρχαιολόγος, Τμηματάρχης Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων, ΥΠΠΟΑ (ΚΕ΄ ΕΠΚΑ)

22. Γαγανάκης Κώστας, αν. καθ. νεώτερης ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

23. Γαρδίκα Κατερίνα, αν. καθ. νεώτερης ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

24. Γιαλαμά Σοφία, απόφοιτος Ιστορικού Αρχαιολογικού, Τμηματάρχης Προσωπικού ΥΠΠΟΑ

25. Γιόρκα Νικολάου, ιστορικός ΥΠΠΟΑ (Νομισματικό Μουσείο)

26. Γκότσης Στάθης, ιστορικός ΥΠΠΟΑ (ΒΧΜ), πρόεδρος Ενιαίου Συλλόγου Υπαλλήλων ΥΠΠΟΑ

27. Γρατσία Ειρήνη, αρχαιολόγος, συντονίστρια MONUMENTA

28. Δάβος Γιώργης-Βύρων, επισκέπτης καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης (Μπρέρα, Ιταλία) και Φιλοσοφίας της Γλώσσας (Βίγο, Ισπανία)

29. Δακουρά-Βογιατζόγλου Όλγα, συνταξιούχος αρχαιολόγος (Α΄ΕΠΚΑ)

30. Δαμάσκος Δημήτρης, επ. καθ. κλασικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Πατρών)

31. Δρανδάκη Αναστασία, επιμελήτρια της Βυζαντινής Συλλογής, Μουσείο Μπενάκη

32. Δρελιώση Tασία, συνταξιούχος αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ

33. Θεοδωρίδης Κώστας, συμβασιούχος αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΔΕΑΜ)

34. Ιωσήφ Παναγιώτης, αρχαιολόγος, γενικός γραμματέας της Βελγικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών

35. Κακαβάς Γεώργιος, διευθυντής Νομισματικού Μουσείου & αναπληρωτής διευθυντής Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, ΥΠΠΟΑ

36. Κακαβογιάννη Όλγα, επίτιμη διευθύντρια Αρχαιοτήτων

37. Κακαβογιάννης Ευάγγελος, επίτιμος διευθυντής Αρχαιοτήτων

38. Καλαϊτζή Μύρινα, Αρχαιολόγος, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

39. Κανελλόπουλος Χρύσανθος, λέκτορας κλασικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

40. Κανίνια Εριφύλη, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΚΒ ΕΠΚΑ)

41. Καπιζιώνη Ανδρονίκη, προϊσταμένη Τμήματος Συντήρησης ΥΠΠΟΑ (ΕΠΣΒΕ)

42. Καραγιαννόπουλος Χρήστος, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΛΔ΄ ΕΠΚΑ)

43. Καραμανωλάκης Βαγγέλης, λέκτορας ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

44. Καρλιάμπας Γιάννης, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ

45. Κασιμάτη Μαριλένα, επιμελήτρια Εθνικής Πινακοθήκης

46. Κατάκης Στέλιος, λέκτορας κλασικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

47. Κατερίνα Κωνσταντινίδου, επ. καθηγήτρια νεώτερης ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

48. Κατσιαμπούρα Γιάννα, ιστορικός επιστημών, ΙΙΕ/Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

49. Κονιώτη Μαρία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΔΑΒΜΜ)

50. Κονόρτας Παρασκευάς, αν. καθηγητής νεώτερης ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

51. Κοπανιάς Κώστας, λέκτορας προϊστορικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

52. Κοσμίδης Δημήτρης, κοινωνικός ανθρωπολόγος, ιστορικός

53. Κουμνά Αγγελική, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Διεύθυνση Αναστήλωσης Νεωτέρων και Συγχρόνων Μνημείων)

54. Κουρσούμης Σωκράτης, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΛΖ΄ ΕΠΚΑ)

55. Κουσουρής Δημήτρης, ιστορικός (Universität Konstanz, Γερμανία)

56. Κουτσούμπα Δέσποινα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (EEA)

57. Κουτσουμπού Μαρία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΚΑ΄ ΕΠΚΑ)

58. Κουφού Αγγελική, ιστορικός

59. Κρίγκα Δήμητρα, αρχαιολόγος, δρ. προϊστορικής αρχαιολογίας

60. Κριτζάς Χαράλαμπος, επίτιμος διευθυντής Επιγραφικού Μουσείου

61. Λαλάκη Δέσποινα, κοινωνιολόγος (The New School University, Η.Π.Α.)

62. Λαμπροπούλου Δήμητρα, λέκτορας ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

63. Λεκάκης Στέλιος, αρχαιολόγος – σύμβουλος διαχείρισης πολιτιστικής κληρονομιάς RA CAA-UCL

64. Λένη Μαρία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΔΑΝΣΜ)

65. Λιάκος Αντώνης, τ. καθηγητής νεώτερης ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

66. Λοΐζου Ευγενία, μεταπτυχιακή φοιτήτρια προϊστορικής αρχαιολογίας ΑΠΘ

67. Μαζαράκης Αινιάν Αλέξανδρος, καθ. κλασικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας)

68. Μανιάτη Ευαγγελία, συμβασιούχος αρχαιολόγος, αντιπρόεδρος σωματείου εργαζομένων ΥΠΠΟΑ Λακωνίας

69. Μαρή Μαρία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (13η ΕΒΑ)

70. Μαρκέτου Τούλα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΚΒ΄ ΕΠΚΑ)

71. Ματάλας Παρασκευάς, ιστορικός (Πανεπιστήμιο Αιγαίου)

72. Μαυράκη – Μπαλάνου Μαρία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΚΓ΄ΕΠΚΑ)

73. Μητσοπούλου Χριστίνα, δρ. αρχαιολόγος (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας)

74. Μιχαηλίδου Πέγκυ, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Γ΄ΕΠΚΑ)

75. Μούλιου Μάρλεν, λέκτορας μουσειολογίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

76. Μουλλού Δωρίνα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΔΙΠΚΑ)

77. Μουνδρέα-Αγραφιώτη Aντίκλεια, αναπληρώτρια καθηγήτρια προϊστορικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας)

78. Μπακάλης Βασίλης, συντηρητής αρχαιοτήτων ΥΠΠΟΑ (Βυζαντινό Μουσείο)

79. Μπάρα Αθανασία, ιστορικός οικονομολόγος

80. Μπαρδάνη Βούλα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Γ ΕΠΚΑ)

81. Μπαχλάς Βησσαρίων, αρχαιολόγος ΥΠ.ΠΟ.Α. (Ε.Π.Σ.Β.Ε.)

82. Μπενάκη Ελένη, αρχαιολόγος του ΑΠΘ σε διαθεσιμότητα-κινητικότητα,Υπουργείο Παιδείας

83. Μπιργάλιας Νίκος, επ. καθηγητής αρχαίας ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

84. Μπιρμπίλη Ελένη, συγγραφέας

85. Μπούμπουλη Φανή, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Βυζαντινό Μουσείο)

86. Μπουρνιάς Λεωνίδας, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Γ ΕΠΚΑ)

87. Νικολακοπούλου Αντωνία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Νομισματικό Μουσείο)

88. Νικολόπουλος Βαγγέλης, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Β΄ ΕΠΚΑ)

89. Ντόβα Ανθή, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Β΄ΕΠΚΑ)

90. Παλαιοθόδωρος Δημήτρης, επ. καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας)

91. Παπαδάτος Γιάννης, επ. καθηγητής προϊστορικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

92. Παπαδόπουλος Αλέξανδρος, βοηθός λέκτορα πολιτισμικών σπουδών (Liverpool Hope University)

93. Παπαδοπούλου Πέπη, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΚΖ” ΕΠΚΑ)

94. Παπαθανασίου Ευάγγελος, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (10η ΕΒΑ)

95. Παπασταματίου Κλεοπάτρα, συντηρήτρια αρχαιοτήτων (συνταξιούχος υπάλληλος ΥΠΠΟΑ, ΔΣΑΝΜ)

96. Παπούδας Δημήτρης, έκτακτος αρχαιολόγος, απ. πρόεδρος Συλλόγου Εκτάκτων Αρχαιολόγων

97. Πιανάλτο Άννα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Βυζαντινό Μουσείο)

98. Πιπέλια Ελένη, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΔΙΤΕΠΠΑ)

99. Πλάντζος Δημήτρης, επ. καθ. κλασικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

100. Πλάτων Λευτέρης, αν. καθηγητής προϊστορικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

101. Πλιάτσικα Βασιλική, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΓΔΑΠΚ)

102. Πουλάκη Έφη, υπό συνταξιοδότηση διευθύντρια ΥΠΠΟΑ (ΚΖ ΕΠΚΑ)

103. Ραυτοπούλου Στέλλα, αρχαιολόγος, Β΄ ΕΠΚΑ

104. Σακαλή Όλγα, αρχαιολογος ΥΠΠΟΑ (ΔΙΤΠΠΑ), πρόεδρος Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων

105. Σαμπανοπούλου Λίλα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (9η ΕΒΑ)

106. Σαπουνά -Σακελλαράκη Έφη, επίτιμη έφορος αρχαιοτήτων Ευβοίας

107. Σαρικάκη Βούλα, Αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΓΔΑΠΚ)

108. Σειρηνίδου Βάσω, επ. καθ. νεώτερης ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

109. Σημαντώνη-Μπουρνιά Εύα, επ. καθηγήτρια κλασικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

110. Σίκλα Ευαγγελία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Γ” ΕΠΚΑ)

111. Σκαφιδά Ευαγγελία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΙΓ” ΕΠΚΑ)

112. Σούλιου Αναστασία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΔΤΠΠΑ)

113. Σταματέλου Άρτεμις, αρχαιολόγος-μουσειολόγος

114. Σταρίδα Λιάνα, αρχαιολόγος, συνταξιούχος ΥΠΠΟΑ (13η ΕΒΑ)

115. Στεφανίδου-Τιβερίου Θεοδοσία, καθηγήτρια κλασικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης)

116. Στεφανοπούλου Έλενα, υποψήφια διδάκτωρ αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Southampton)

117. Στρατούλη Γεωργία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΚΘ΄ ΕΠΚΑ)

118. Τιβέριος Μιχάλης, ακαδημαϊκός, καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης)

119. Τιγγινάγκα Γιάννα, αρχιτέκτων, συνταξιούχος ΥΠΠΟΑ (ΔΑΑΜ)

120. Τριανταφυλλίδης Iωάννης, άνεργος αρχαιολόγος

121. Τσακιράκης Ευάγγελος, αρχαιολόγος & απόφοιτος ΕΣΔΔ, ειδικός επιστήμονας Συνηγόρου του Πολίτη

122. Τσιποπούλου Μεταξία, δρ. επίτιμη διευθύντρια ΥΠΠΟΑ

123. Τσουλάκου Μαρία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΛΗ ΕΠΚΑ)

124. Τσώτα Ευαγγελία-Βασιλική, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Νομισματικό Μουσείο)

125. Φαϊτάκη Στέλλα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (3η ΕΒΑ)

126. Φακιολά Μαρία, λαογράφος-εθνολόγος ΥΠΠΟΑ

127. Φανουράκης Σήφης, αρχιτέκτονας ΥΠΠΟΑ (ΥΝΕΜΤΕΚ)

128. Φανταουτσάκη Χαρούλα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΚΒ΄ ΕΠΚ)

129. Φλώρου Πόπη, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΔΒΜΑ)

130. Φωτοπούλου Σταυρούλα, λαογράφος-εθνολόγος, Αν. Δ/ντρια ΔΙΝΕΠΟΚ

131. Χαμηλάκη Κατερίνα, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (22η ΕΒΑ)

132. Χαμηλάκης Γιάννης, καθηγητής αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Southampton)

133. Χαραλαμπίδης Δημήτρης, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΔΕΑΜ)

134. Χουντάση Μαρία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (Γ” ΕΠΚΑ)

135. Χουρμουζιάδη Νάσια, μουσειολόγος (Πανεπιστήμιο Αιγαίου)

136. Χρήστος Κουτσοθανάσης, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΔΤΠΠΑ)

137. Χριστοδουλίδης Νίκος, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΚΒ” ΕΚΠΑ)

138. Χρυσάφη Μαρία, αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ (ΛΑ΄ ΕΠΚΑ)

139. Ψάλτη Αθανασία, διευθύντρια Ι΄ΕΠΚΑ

140. Ψωμά Ελένη, αν. καθηγήτρια αρχαίας ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

Πηγή: left.gr
Δημοσίευση: 7/10/2014.

Οι αρχαιολόγοι που μας απογοήτευσαν

Με αφορμή τα μπουγαδόνερα της Αμφίπολης

Όσο κρατάει ο πόλεμος των βεβιασμένων και αλληλοσυγκρουόμενων σεναρίων χωρίς θεμέλια, το μόνο που πετυχαίνουμε είναι να υπονομεύεται στο συλλογικό υποσυνείδητο η (όποια) σημασία του μνημείου πριν ακόμη το δούμε καν ολόκληρο

Η Αμφίπολη πουλάει. Λίγο ο σοβινιστικός παραληρηματικός πυρετός για ένα γιγαντιαίο μακεδονικό (;) τάφο (;) που βρέθηκε στην από δω μεριά των συνόρων και λίγο το σύνδρομο «Indiana Jones», που γαργαλάει τη φαντασία με ασύμμετρες ανακαλύψεις (από μπαούλα με χρυσό και πολύτιμους λίθους σαν αυτά στο «Νησί των Θησαυρών» μέχρι το ανέπαφο σώμα του πρώτου εξωγήινου που κατέβηκε να πολεμήσει στο πλευρό του Μέγα Αλέξανδρου με λέιζερ) δεν θέλει πολύ για να μετατραπεί μια αρχαιολογική ανασκαφή, με πολύ ενδιαφέροντα και σπάνια χαρακτηριστικά είναι η αλήθεια, σε μπανάλ σήριαλ σαν το Μπρούσκο.

Ενώ, όμως, καταλαβαίνω να σηκωθεί κονιορτός από ανίδεη παραφιλολογία στα τηλεοπτικά παράθυρα, στα blogs, ακόμη και στις κάποτε έγκυρες εφημερίδες που τώρα κυνηγούν την κυκλοφορία για την επιβίωση, κι ενώ πολιτική ηγεσία, τοπικοί άρχοντες και Άννα Παναγιωταρέα έχουν κάθε συμφέρον και κληρονομικό (αν κρίνουμε από το παρελθόν τους) δικαίωμα στην αισιόδοξη υπερβολή, στον πρωθύστερο ενθουσιασμό και στην επικοινωνιακή ευφορία, εντούτοις με τίποτα δεν συγχωρείται ο αντιεπιστημονικός, αντιεπαγγελματικός και εν τέλει κομπλεξικός και μισαλλόδοξος τρόπος που διάφοροι αρχαιολόγοι βγαίνουν και λένε δημόσια το μακρύ και το κοντό τους για την Αμφίπολη σαν κοινές Κατίνες

Η αρχαιολογία είναι σαν τα Lego: ένα τουβλάκι γνώσης να τοποθετήσεις στραβά επειδή βιάστηκες και κινδυνεύει να καταρρεύσει από στατική ανεπάρκεια ολόκληρο το οικοδόμημα της ιστορίας του κόσμου

Σε μια χώρα όπου οι άνθρωποι διακατέχονται γενικά από έναν μεσογειακού τύπου παροξυσμό και ενθουσιασμό, η αρχαιολογία ήταν επί δεκαετίες ο σοβαρός επιστημονικός κλάδος που διαφήμιζε την υπομονή και την καρτερία. Και ασκούσε αυτές τις αρετές όχι με τις ώρες, αλλά με τα χρόνια, μέσα σε ήσυχα σαν εκκλησίες εργαστήρια, όπου τρεις άνθρωποι ξεσκόνιζαν με ένα πινέλο και αγάπη, σιγά σιγά, το ίδιο θραύσμα μέχρι να αποκαλύψει τα σημαντικά ή ασήμαντα μυστικά του.

Όσο πιο προσεκτικός ήταν ο αρχαιολόγος στις προβλέψεις, στην έρευνα, στις διατυπώσεις και στα συμπεράσματά του, τόσο πιο σεβάσμιος στο συνάφι του. Γιατί –μην ξεχνιόμαστε- η αρχαιολογία είναι σαν τα Lego: ένα τουβλάκι γνώσης να τοποθετήσεις στραβά επειδή βιάστηκες και κινδυνεύει να καταρρεύσει από στατική ανεπάρκεια ολόκληρο το οικοδόμημα της ιστορίας του κόσμου

Κάτι μεσολάβησε, όμως, και στην περίπτωση της Αμφίπολης όλη αυτή η χρήσιμη «τυπολατρία» ξεχάστηκε. Πανεπιστημιακοί καθηγητές με τίτλους και περγαμηνές, αρχαιολόγοι με πείρα (και χωρίς), ακόμη και το History Channel με τη συνδρομή του διάσημου αιγυπτιολόγου (!!!) Άντριου Τσανγκ, άρχισαν να διατυπώνουν δίχως αυτοσυγκράτηση τις απόψεις, τις ενστάσεις ή τις καταγγελίες τους, που για να μην τις πω αυθαίρετες, θα τις αποκαλέσω «πρόχειρες», αφού διατυπώνονται χωρίς ιδιαίτερη σπουδή και εξ αποστάσεως, με μόνο σημείο αναφοράς πέντε κακοφωτισμένες φωτογραφίες και μια εντελώς επιστημονική... διαίσθηση

Εννοείται, βέβαια, ότι από την εποχή της ασκητικής και προσεκτικής στα λόγια σχολής του Μανώλη Ανδρόνικου έχουν περάσει έτη φωτός. Γι' αυτό και δεν μου φάνηκε παράξενο (ίσως λίγο αστείο μόνο) που η Αμφίπολη απέκτησε από τις πρώτες μέρες γραφείο τύπου και pr την Άννα Παναγιωταρέα. Όμως, με έπιασε μια στενοχώρια, όταν τη στιγμή κιόλας που στον ορίζοντα εμφανίστηκε ένα ψηλό κύμα δημοσιότητας, αρκετοί αρχαιολόγοι έτρεξαν να το καβαλήσουν σαν αγριεμένοι έφηβοι σέρφερ. Να ποντάρουν κι εκείνοι τα ρέστα τους στη μία ή στην άλλη θεωρία (μακεδονικός ή ρωμαϊκός, συλημένος ή ασύλητος, της Ολυμπιάδας, της Ρωξάνης ή του Νέαρχου, τάφος ή ιερό;) με τον ίδιο ρουλέτα τρόπο που το κάνουν μερικές φορές και οι σεισμολόγοι: 50% πιθανότητες να γίνει καταστροφικός σεισμός – και φυσικά 50% να μη γίνει.

Στην εποχή του selfie, δεν περίμενα βέβαια οι αρχαιολόγοι να είναι λιγότερο ματαιόδοξοι και εγωκεντρικοί από όλους εμάς τους υπόλοιπους. Τους το 'χα να βγουν με χαρά σε όποιο τηλεοπτικό παράθυρο κι αν τους προσφερθεί. Θα ήλπιζα, όμως, να κρατήσουν τα προσχήματα

Ίσως –δεν ξέρω- να υποβόσκει στη συγκεκριμένη περίπτωση και μια έλλειψη σεβασμού με προσωπικά χαρακτηριστικά. Μοιάζει να μην την έχουν και πολύ σε εκτίμηση την κα Περιστέρη-Κροφτ (από το Lara Croft) όλοι αυτοί οι άσπονδοι συνάδελφοι, γι' αυτό και τολμούν να την κοντράρουν πρώιμα και ανοιχτά, βγάζοντάς της τη γλώσσα με τις κραυγαλέες διαφωνίες τους. Όμως, τι να κάνουμε που σε εκείνη έτυχε η συγκεκριμένη ανασκαφή κι όχι σε εκείνους; Δεν έχω πραγματικά ιδέα αν είναι η ultra-κατάλληλη, αλλά αποδέχομαι κι εγώ και το πανελλήνιο πως είναι η από την τυφλή μοίρα εκλεκτή. Οπότε κάθε αντίπαλη αρχαιολογική ιαχή, η οποία δεν συνοδεύεται από αδιάσειστα στοιχεία, συγγνώμη, αλλά θα μοιάζει προς το παρόν με μένος, εμπάθεια και ζήλια -ακόμη κι αν αργότερα αποδειχθεί εκ του αποτελέσματος δικαιολογημένη.

Στην εποχή του selfie, δεν περίμενα βέβαια οι αρχαιολόγοι να είναι λιγότερο ματαιόδοξοι και εγωκεντρικοί από όλους εμάς τους υπόλοιπους. Τους το 'χα να βγουν με χαρά σε όποιο τηλεοπτικό παράθυρο κι αν τους προσφερθεί. Θα ήλπιζα, όμως, να κρατήσουν τα προσχήματα. Να περιμένουν, δηλαδή, στωικά την κυρία Περιστέρη στη γωνία, ακονίζοντας εντωμεταξύ τα νύχια και τα επιχειρήματά τους, κι όταν (αν...) ο τάφος (τάφος;;;) αποδειχθεί άδειος, ρωμαϊκός, ήσσονος σημασίας νεκρού, να τορπιλίσουν τη γυναίκα με το αστείο καπελάκι, επειδή από τη χαρά της βιάστηκε είναι η αλήθεια κι αυτή η γλυκούλα να πει δυο φαντασμένες κουβέντες παραπάνω (βλ. για παράδειγμα, «του αρχιτέκτονα Δεινοκράτη»). Λόγια που έδειχναν με το δάχτυλο Μεγαλέξανδρους και καταραμένα φίδια.

Τώρα, όμως, κι όσο κρατάει ο πόλεμος των βεβιασμένων και αλληλοσυγκρουόμενων σεναρίων χωρίς θεμέλια, το μόνο που πετυχαίνουμε είναι να υπονομεύεται στο συλλογικό υποσυνείδητο η (όποια) σημασία του μνημείου πριν ακόμη το δούμε καν ολόκληρο. Και θα πρέπει στο τέλος να είναι πολύ υπέρμετρα σπουδαίο και τίγκα στους θησαυρούς για να καπελώσει την ίδια τη φθοροποιό ίντριγκα που ξεσήκωσε. Όχι μόνο, δηλαδή, να βρούμε τον ένοικο, αλλά μη σου πω να τον βρούμε και ζωντανό.

Τι κρίμα... Λες και ξεθάβουμε κάθε μέρα 3-4 αρχαία δωμάτια με ταβάνι, πάτωμα και ορθομαρμάρωση στους τοίχους. Λες και βγαίνουν στο φως δυο Καρυάτιδες, γλυπτά ολόκληρα, κάθε τόσο λίγο.

Πηγή: lifo
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΑΚΟΥΜΗΣ
Δημοσίευση: 2/10/2014.

Αμφίπολη: Τι αναδεικνύουν τα νέα ευρήματα

Μάχη μεταξύ ανασκαφέων και γεωλόγων για τα «χωματουργικά» της Αμφίπολης και τον «Τάφο της Αλεπούς»

Τα «μπάζα της ανασκαφής Λαζαρίδη», η κριτική που δέχεται η ομάδα Περιστέρη για υποτιθέμενες παρακινδυνευμένες μεθόδους αποχωμάτωσης και η περιβόητη σεισμική τομογραφία του Λόφου Καστά, αποτελούν εστίες έντονης αντιπαράθεσης ανάμεσα στη διεπιστημονική ομάδα των ανασκαφέων και μια σειρά ειδικών

Συγκεκριμένα, στην ενημερωτική συνάντηση με τους δημοσιογράφους που έγινε την Πέμπτη το μεσημέρι στο Μουσείο της Αμφίπολης από τις κυρίες Περιστέρη, Μενδώνη και Παναγιωταρέα, η επικεφαλής της ανασκαφής κυρία Κατερίνα Περιστέρη, αναφέρθηκε για άλλη μια φορά στις δυσκολίες της έρευνας αλλά και τη μέγιστη φροντίδα που δίνεται για την προστασία του μνημείου.

Τα «μπάζα της ανασκαφής Λαζαρίδη» επανήλθαν για άλλη μια φορά στη συζήτηση, όταν η κυρία Περιστέρη διευκρίνισε ότι «γεωσκαναρίσματα δεν έχουν γίνει ποτέ εκεί όπου σκάβουμε τώρα. Εκεί είχε τα μπάζα Λαζαρίδη και ήταν αδύνατον να γίνει [τέτοιου είδους έρευνα]. Έχει γίνει στον φυσικό λόφο, όπου βρέθηκαν τάφοι εποχής σιδήρου και αρχαϊκών χρόνων».

Όπως είχε αναλύσει σε προηγούμενη ενημερωτική συνεδρία, η ομάδα της κυρίας Περιστέρη χρειάστηκε να αφαιρέσει τα απορρίμματα προηγούμενων αρχαιολογικών επιχειρήσεων στο Λόφο Καστά. Ο πρωτοπόρος σκαπανέας της Αμφίπολης, Δημήτρης Λαζαρίδης, σκάβοντας στην αντίθετη πλευρά της σημερινής εισόδου, εναπέθετε τα μπάζα εκεί όπου τώρα ανασκάπτει η ομάδα Περιστέρη.

Ωστόσο, σχετικά με τα γεωφυσικά ζητήματα που προκύπτουν στον Λόφο Καστά είχε αναπτυχθεί τις τελευταίες ημέρες έντονη φημολογία -ή ακόμη και κινδυνολογία. Ιδιαίτερα ο αρχιτέκτων κ. Αθανάσιος Νακάσης, τέως προϊστάμενος της διεύθυνσης αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων του ΥΠΠΟ, μιλώντας στο thetoc.gr είχε διατυπώσει σειρά αποριών σχετικά με το πόσο ορθή είναι η αφαίρεση των επιχώσεων στο εσωτερικό του μνημείου, της επιχωμάτωσης στο εξωτερικό, αλλά και της υποστήλωσης της θολωτής οροφής. Κατά τον κ. Νακάση, «μπορεί το ίδιο το υποστύλωμα να γκρεμίσει το μνημείο».

Σε αυτά, η κυρία Άννα Παναγιωταρέα ως εκπρόσωπος των ανασκαφέων διαβεβαίωσε ότι «λόγω της ευαίσθητης ισορροπίας στην οποία βρίσκεται η θόλος, οι τεχνικοί σύμβουλοι μαζί με το συνεργείο προσπαθούν, με λεπτές επεμβάσεις, να τοποθετήσουν την υποστύλωση χωρίς να διαταράξουν την ισορροπία που έχει δημιουργηθεί μετά τις εξωτερικές αποχωματώσεις».

» Η υποστήλωση που χρησιμοποιείται είναι 'παθητική' -δηλαδή, ενεργοποιείται μόνον στις περιπτώσεις που ένας θολίτης τείνει να μετακινηθεί-πράγμα που εξασφαλίζει την ελάχιστη δυνατή επίδραση στην υφιστάμενη ισορροπία της θόλου».

Σε σχέση με το κρίσιμο και ευαίσθητο ζήτημα της εξωτερικής αποχωμάτωσης, απαντώντας σε μομφές του τύπου «η αποχωμάτωση έβλαψε τα μάρμαρα», η κυρία Περιστέρη αποκάλυψε ότι «δεν κάναμε αποχωμάτωση με μηχανήματα πάνω από τον τάφο. Ομως, το 1913 εδώ υπήρχε μια μονάδα βουλγαρικού στρατού και δίνονταν μάχες. Βρίσκουμε ακόμη οβίδες, που πιθανόν προκάλεσαν ζημιά. Ενώ τον 6 μ.Χ. αιώνα είχαμε σεισμό 6,8 Ρίχτερ, που άλλαξε και τον ρουν του Στρυμώνα, προκαλώντας, επίσης ζημιά και στον τάφο».

Γενικώς, εκ μέρους των ανασκαφέων τονίστηκε ότι παρά τα δημοσιεύματα και τις υποθέσεις «ότι δεν γίνεται η αρχαιολογική έρευνα σύμφωνα με την ανασκαφική μέθοδο, δηλαδή, αφαίρεση ανασκαφικων στρωμάτων με συστηματικό τρόπο, όπως προκύπτει από τα ημερολόγια της ανασκαφής, είναι προφανές ότι η εργασία γίνεται με τον πλέον ενδεδειγμένο επιστημονικό τρόπο».

Η γεωφυσική διερεύνηση του Τύμβου και ιδιαίτερα η σεισμική τομογραφία του αποτελούν εστία αντιπαράθεσης, σχεδόν από την αρχή της τρέχουσας ανασκαφής. Γι' αυτό και η κυρια Περιστέρη εξήγησε ότι όχι μόνο δεν βασίζεται σε αυτήν, αλλά ότι δεν γνωρίζει καν τη μελέτη Πολυμενάκου, Παπαμαρινόπουλου, Κουκούλη και Λιόση, μέρη της οποίας έχουν κυκλοφορήσει ευρύτατα στα ΜΜΕ. Η κυρία Περιστέρη είπε σχετικά ότι «δεν ξέρω τι έχει κάνει η κυρία Κουκούλη [σσ: αρχαιολόγος, ανασκαφέας Αμφίπολης, πρώην προϊσταμένη Εφορείας Κλασικών Αρχαιοτήτων Καβάλας]. Δεν έχω στο αρχείο της Εφορείας τίποτε σχετικό. Αυτά που λέει ο κ. Πολυμενάκος δεν ευσταθούν. Εκείνος είχε έρθει το 1992 και έκανε έρευνα στον 'Τάφο της Αλεπούς' και στους γύρω μακεδονικούς τάφους».

Αυτή η δήλωση της κυρίας Περιστέρη προκάλεσε την έντονη αντίδραση του γεωλόγου κ. Λάζαρου Πολυμενάκου. Το protothema.gr έλαβε από το γραφείο του την εξής ανακοίνωση:

«Ο βασικός συντάκτης της επιστημονικής εργασίας για τη σεισμική έρευνα στο Λόφο Καστά, Δρ. Λάζαρος Πολυμενάκος, δηλώνει την έκπληξή του για τις δηλώσεις διάψευσης των αποτελεσμάτων αλλά και την αμφισβήτηση της ίδιας της ύπαρξης της εργασίας από την υπεύθυνη της ανασκαφής στο Λόφο Καστά, όπως εμφανίζονται στο Δελτίο Τύπου του ΥΠΠΟ της 2ας Οκτωβρίου 2014.

» Η κυρία Περιστέρη επέλεξε αρχικά να αγνοήσει τη μελέτη και στη συνέχεια να την 'διαψεύσει' δημόσια, αμφισβητώντας ακόμη και την ύπαρξή της. Μάλιστα, η ίδια αναφέρει στη δήλωσή της επί λέξει ότι "αυτά που λέει ο κ. Πολυμενάκος δεν ευσταθούν. Είχε έρθει το 1992 και έκανε έρευνα στον 'Τάφο της Αλεπούς' και στους γύρω μακεδονικούς τάφους"».

» Σε απάντηση των παραπάνω ατυχών δηλώσεων, ο κ. Πολυμενάκος θέλει να διευκρινίσει ότι κατά το έτος 1992 υπηρετούσε τη θητεία του στο Πολεμικό Ναυτικό, ενώ ο χώρος που έγινε η σεισμική έρευνα, το έτος 1998, αναφέρεται σε επίσημα τοπογραφικά ως 'Τούμπα Καστά Μεσολακκιάς» και όχι σαν 'Τάφος της Αλεπούς' όπως ψευδώς αναφέρει η κα Περιστέρη. Άλλωστε, ο μελετητής και οι συνεργάτες του δεν πήγαν 'μόνοι τους' στο χώρο που ερεύνησαν, αλλά με υπόδειξη και ευθύνη της τότε προϊσταμένης της τέως Εφορείας Αρχαιοτήτων Καβάλας, κυρίας Χάιδως Κουκούλη».

» Στο κατά πόσο 'ευσταθούν αυτά που λέει', ο κ. Πολυμενάκος επισημαίνει ότι δεν συνηθίζει να κάνει "ανυπόστατες' κρίσεις και αξιολογήσεις, οι δε εργασίες του έχουν ως σήμερα αξιολογηθεί ως επαρκέστατες και πολύ καλά τεκμηριωμένες από συνεργάτες, εργοδότες και πανεπιστημιακούς δασκάλους, στην Ελλάδα και διεθνώς, στην 20χρονη παρουσία του ως επαγγελματία μελετητή και ειδικού στην εφαρμογή των γεωφυσικών μεθόδων».

» Ανεξάρτητα δε από το τι 'έχει στο αρχείο της' η Περιστέρη και τι όχι, ο Πολυμενάκος θέλει να επισημάνει ότι, εκτός του γεγονότος ότι η υπηρεσία της οποίας προΐσταται η ίδια όφειλε να γνωρίζει την ύπαρξη της δημοσίευσης, καθότι αυτή αφορά σε θέμα άμεσου ενδιαφέροντος και είναι σε δημόσια χρήση από το 2004. Όμως, η ΚΗ' Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Σερρών αρνείται να παραλάβει επίσημα, από το 2012 και έως πολύ πρόσφατα, το αντίγραφο της σχετικής επιστημονικής δημοσίευσης, καθώς και συναφή στοιχεία και προτάσεις, τα οποία ο Δρ. Πολυμενάκος έχει προσπαθήσει να θέσει υπόψη της υπηρεσίας, με αφορμή την έναρξη και συνέχιση της ανασκαφής αλλά και ως παλαιός μελετητής του λόφου».

» Είναι δε αξιοσημείωτο ότι δεν έχει αποσταλεί από την εν λόγω υπηρεσία καμία επιστολή παραλαβής των -πλέον των 30- έντυπων και ηλεκτρονικών επιστολών που έχει αποστείλει ο μελετητής από το 2012 και ιδιαίτερα κατά το τελευταίο διάστημα».

» Ο μελετητής διευκρινίζει ότι, όσο και αν επιμένουν κάποιοι να την αγνοούν και να τη 'διαψεύδουν', η έρευνα έγινε στο συγκεκριμένο λόφο και τα αποτελέσματά της είναι ιδιαίτερα σημαντικά για τους ανασκαφείς και μελετητές του λόφου Καστά, καθώς και τους ειδικούς επιστήμονες ερευνητές παρόμοιων μνημειακών κατασκευών, αποτελεί δε την πρώτη στο είδος της παρόμοια έρευνα σε παγκόσμιο επίπεδο».

» Ο κ. Πολυμενάκος, σεβόμενος απόλυτα την εργασία της κυρίας Περιστέρη και την ανασκαφική επιχείρηση στο σύνολό της, δεν έχει προβεί σε καμία δημόσια παρουσίαση ή σχολιασμό των αποτελεσμάτων της εργασίας του, ενώ έχει δηλώσει στην υπηρεσία της και την ίδια προσωπικά ότι δεν έχουν εμφανιστεί με δική του ευθύνη αποσπάσματα της εργασίας αυτής στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Επιχείρησε μόνο να ενημερώσει, αρμοδίως, την υπηρεσία της, για τα αποτελέσματα αυτά ως ειδικός επιστήμονας και ως ένας εκ των ελάχιστων παλαιών μελετητών του λόφου Καστά».

» Και είναι λυπηρό το ότι, αντί οι υπεύθυνοι της ανασκαφής, αντί να εκτιμήσουν θετικά αυτή τη στάση και να αξιοποιήσουν τη σημαντική και μοναδική έρευνα προς όφελος της ανασκαφής ενός επίσης μοναδικού αρχαίου μνημείου, επέλεξαν να τη 'διαψεύσουν', εκτιθέμενοι οι ίδιοι ανεπανόρθωτα».

» Ελπίζει δε ο κ. Πολυμενάκος ότι η κυρία Περιστέρη δεν θα 'διαψεύσει' την ύπαρξη και της τεχνικής έκθεσης επαναξιολόγησης της παλαιάς σεισμικής έρευνας και συσχέτισής της με τα μέχρι τώρα ανασκαφικά ευρήματα, την οποία ο μελετητής κατέθεσε πρόσφατα, και η οποία παραλήφθηκε επίσημα από την υπηρεσία της».

Πηγή: protothema.gr
Βασίλης Τσακίρογλου
Δημοσίευση: 3/10/2014